Džerzijska funta
| Džerzijska funta Jersey pound | |
|---|---|
| Korisnik | Jersey |
| Kovanice | 1, 2, 5, 10, 20 i 50 penija; 1 i 2 funte |
| Novčanice | 1, 5, 10, 20 i 50 funti |
| Nacionalna banka | Državna blagajna |
Džerzijska funta je valuta i sredstvo plaćanja na Jerseyju. Ova valuta nije nezavisna već je, slično škotskoj funti, samo lokalni oblik britanske funte. Paritet s britanskom funtom je 1:1. S obzirom na to da nije nezavisna valuta, nema ni međunarodni kod ali se može koristiti JEP.
Džerzijsku funtu izdaje državna blagajna (Treasury and Resources Department). Godišnja inflacija iznosila je 3,6% u 2006.[1]
Papirne novčanice izdaju se u apoenima od 1, 5, 10, 20 i 50 funti, a kovani novac u apoenima od 1, 2, 5, 10, 20 i 50 penija kao i 1 i 2 funte.
Historija
[uredi | uredi izvor]
Do 1834. zvanična valuta je bila livra. Livra je imala isti sastav kao francuske kovanice, a paritet s britanskom funtom iznosio je 26:1. Nakon što je franak potisnuo livru 1795. smanjena proizvodnja kovanica dovela je u Jerseyju do poteškoća u trgovini. Dekretom Ujedinjenog Kraljevstva uvedena je funta kao sredstvo plaćanja. Francuske kovanice (sous), kovane od bakra imale su paritet s britanskom kovanicama (šiling) od 26:1.
Paritet je izmijenjen uvođenjem novih kovanica, koje su se zasnivale na peniju (1⁄13 šilinga) s paritetom od 2 sousa. Ovaj sistem ostao je do 1877. kad je peni imao vrijednost 1⁄12 šilinga. Zajedno s drugim britanskim ostrvima Jersey je 1971. uveo decimalnu podjelu valute. Uvedena je denominacija kovanica od 1⁄2 penija do 50 penija, kao i 1 i 2 funte.
Količina novca u opticaju iznosila je u decembru 2005. 64 miliona funti. Državna blagajna napravila je profit u visini od 2,8 miliona funti.[2]
Novčanice
[uredi | uredi izvor]Prva banka osnovana je 1979. pod imenom Jersey's first bank (bs. "Prva banka Jerseyja", kasniji naziv bio je "Jersey Old Bank"). Osnovala ju je kompanija Hugh Godfray and Co., koja se inače bavila proizvodnjom vina. Prve novčanice izdavane su u apoenima od jedne funte. Zbog nedostatka livre u kovanicama pojedinci kao i preduzeća koristil isu veće količine novčanice manje nominalne vrijednosti. Državnim ukazom 1813. uvedena je minimalna nominalna vrijednost novčanica od jedne funte. Svaki od 12 distrikta Jerseyja izdavao je novac a tako i Vingtaine de la Ville.[3] Legislatura je 1831. zahtijevala da svaki distrikt, kod izdavanja novčanica, ima dva druga koji služe za pokriće.
Većina novčanica bile su u apoenima od jedne funte. Lokalno proizvedene novčanice, često izdavane za finansiranje javnih ustanova, ukinute su 1890. Tokom okupacije ostrva u Drugom svjetskom ratu, dovodi do nedostatka kovanog novca (dijelom uzrokovan njemačkim vojnicima koji su kovanice ponijele kući kao suvenir) nakon čega je 1941. donesen novi zakon o novcu (Valuta Notes). Zakonom se uvodi 29. aprila novčanice od dva šilinga (plava slova, narandžasti papir). Zakon je dopunjen 29. novembra iste godine kojim je predviđena denominacija. Novčanice od šest penija, kao i jednog, dva i deset šilinga, dizajnirao je Edmund Blampied. Kod novčanice od šest penija znak "X" na poleđini, promijenjen je tokom otpora u Drugom svjetskom ratu u "V" (en. victory) koji je simbolizovao pobjedu.[4]
Kovanice
[uredi | uredi izvor]| 1p | 2p | 5p |
|---|---|---|
|
|
|
| Toranj Le Hocq (vodena odbrana)[5] |
L'Hermitage of Saint Helier, St Helier[5] |
Seymourov toranj (kopnena odbrana)[5] |
| 10p | 20p | 50p |
|
|
|
| Faldouetski dolmen, kod St. Martina[5] |
Svjetionik na La Corbière[5] |
Dvorac Grosnez[5] |
| £1 | £2 | |
|
| |
| Škuna | 12 općina u Jerseyju[6] |
Dizajn kovanice od jedne funte mijenja se svake godine, a predstavlja 12 općina u Jerseyju. Sljedeći dizajn predstavljat će razne brodove, koji su pristajali u Jersey. Slogan na grubom rubu kovanice Caesarea Insula (ostrvo Jersey).[6]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Inflacija". World Factbook (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 14. 10. 2015.
- ^ Ben Quérée (30. 12. 2005). "Jersey Currency brings in the cash". Jersey Evening Post. ThisIsJersey.com. Arhivirano s originala, 17. 7. 2011. Pristupljeno 28. 2. 2011.
- ^ Vintaigne je manja teritorijalna jedinica od distrikta u Jerseyju Parish of St. Lawrence (Division of Vingtaine) (Jersey) Law 1965 Arhivirano 4. 3. 2016. na Wayback Machine. Pristupljeno 12. 10. 2015.
- ^ Marguerite Syvret (decembar 1986). Edmund Blampied: A biography of the artist 1886 - 1966. London: Robin Garton Ltd. for the Societe Jersiaise. ISBN 0-906030-20-X.
- ^ a b c d e f "Coinage of Jersey: Decimal Coinage". jerseycoins.com. Pristupljeno 1. 7. 2010.
- ^ a b "Jersey Pounds". jerseycoins.com. Pristupljeno 2. 7. 2010.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Novčanice džerzijske funte na Bis ans Ende der Welt
- Novčanice džerzijske funte Arhivirano 10. 8. 2015. na Wayback Machine na sajtu banknoter.com