Egzokrina žlijezda
| Egzokrina žlijezda | |
|---|---|
 Acinus je okrugla nakupina egzokrinih ćelija povezanih s kanalom | |
| Detalji | |
| Latinski | Glandula exocrina |
| Identifikatori | |
| TH | H2.00.02.0.03014 |
| FMA | 9596 |
| Anatomska terminologija | |
Egzokrine žlijezde su žlijezde koje luče tvari na površinu epitela, putem kanala.[1] Primjeri egzokrinih žlijezda uključuju znojne, pljuvačne, sise, cerumenske, suzne, lojne, prostatu i sluznice. Egzokrine žlijezde jedna su od dvija tipa žlijezda u ljudskom tijelu, a druge su endokrine žlijezde, koje svoje proizvode izlučuju direktno u krvotok. Jetra i gušterača su i egzokrine i endokrine žlijezde; one su egzokrine jer izlučuju proizvode – žuč i gušteračin sok – u ljudski gastrointestinalni trakt kroz niz kanala, a endokrine jer izlučuju druge tvari izravno u krvotok.
Klasifikacija[uredi | uredi izvor]
Struktura[uredi | uredi izvor]
Egzokrine žlijezde sadrže žljezdani i kanalski dio čije se strukture mogu koristiti za klasifikaciju žlijezda.[1]
- Dio kanala može biti razgranat (nazvan složeni) ili nerazgranati (nazvan jednostavnim).
- Žljezdani dio može biti cjevasti ili acinarni, ili može biti kombinacija oba (zvanog tubuloacinar, tj. cjevastoaninarni). Ako se žljezdani dio grana, tada se žlijezda naziva razgranata žlijezda.
Način lučenja[uredi | uredi izvor]
Na osnovu načina na koji se njihovi proizvodi luče, egzokrine žlijezde mogu biti apokrine, holokrine ili merokrine žlijezde.[1]
- Merokrina sekrecija – ćelije izlučuju svoje supstance egzocitozom; naprimjer, acinarne ćelije gušterače.
- Apokrina sekrecija – dio ćelijske membrane koji sadrži pupoljke izlučivanja.
- Holokrina sekrecija – cijela ćelija se raspada da bi izlučila svoju supstancu; naprimjer, lojne žlijezde kože i nosa.
Proizvod[uredi | uredi izvor]
- Serozne ćelije luče protein, često enzim. Primjeri uključuju želučane ćelije i Panetova ćelija
- Mukozna ćelije luče sluzi. Primjeri uključuju Brunnerovu žlijezdu, jednjačke i pilorusne žlijezde
- Mješovite žlijezde luče i proteine i sluz. Primjeri uključuju pljuvačne žlijezde: iako je parotidna žlijezda 20% pretežno serozna, sublingvalna žlijezda 5% uglavnom sluzna, a podvilična žlijezda 70% mješovita, uglavnom serozna žlijezda.
- Lojna žlijezda luči sebum, lipidni proizvod. Te žlijezde su poznate i kao uljne žlijezde, npr. Fordyceove pjege i Meibomove žlijezde.
Dodatne slike[uredi | uredi izvor]
-
Presjek ljudskog jednjaka -
Disekcija laktacijske dojke
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b c Young, Barbara; O'Dowd, Geraldine; Woodford, Phillip (2013). Wheater's Functional Histology: A Text and Colour Atlas (Sixth izd.). Elsevier. str. 95. ISBN 978-0702047473. LCCN 2013036824.
