Hronostratigrafija
Hronostratigrafija je oblast stratigrafije koja proučava starost stratuma stijena, u odnosu na vrijeme nastanka.
Glavni cilj hronostratigrafije jest urediti znanja o redoslijedu depozita i vremenu taloženja svih stijena unutar geoloških regija, a na kraju i cjelokupnih geoloških otkrića o Zemlji.
Standardna stratigrafska nomenklatura je hronostratigrafski sistem, koji je zasnovan na paleontološkim vremenskim intervalima, definiranim prepoznatljivim fosilnim sklopovima (biostratigrafija). Cilj hronostratigrafije je otkriti značenje starosniog datiranja ovim intervalima i skupovima fosilnih sučelja.
Metodi
[uredi | uredi izvor]Hronostratigrafija se u velikoj mjeri oslanja na izotopsku geologiju i geohronologiju, da bi se odredila teška datiranja poznatih i dobro definiranih stijenskih jedinica, koje sadrže specifične fosilne sklopove definirane stratigrafskim sistemom. Kako je praktično vrlo teško izotopski datirati većinu fosila i sedimentnih stijena, moraju se podaci interferirt, kako bi se dostigao datum starosti koja odražava početak intervala.
Metodi koji se koriste tom prilikom, zasnivaju se na pravilu/zakonu superpozicije (najjstariji sloj je najdublji, najmlađi na vrhu profila) i principima unakrsnih odnosa.
Budući da se magnetske stijene pojavljuju u određenim vremenskim intervalima i u osnovi su trenutne na geološkoj vremenskoj skali, zbog čega sadrže mineralne sklopove koji se mogu preciznije i poudanije datirati izotopskim metodima, rekonstrukcija hronostratigrafskog stuba se uveliko oslanja na intruzivne i ekstruzivne magnetske stijene.
Metamorfizam, često povezan s greškama, može se koristiti i za redoslijed intervala deponiranja u hronostratigrafskom stupcu. Metamorfne stijene se povremeno mogu datirati, a to može dati neke granice dobi u kojoj je ležište moglo nastati. Naprimjer, ako sloj koji sadrži graptolite u nekom periodu prekriva kristalni sloj ispod njega, datiranje tog podkristalnog sloja dat će maksimalnu starost te fosilne grupe.
Ovaj postupak zahtijeva značajan stupanj napora i provjere odnosa na terenu i starosnog datiranja. Naprimjer, može proći više miliona godina između nastanka nekog ležišta i nasilnog urušavanja stijena koji ga lome; procjena starosti mora nužno biti između najstarije ukrštajuće intruzivne stijene u fosilnom sastavu i najmlađe stijene na kojoj počiva grupa .
Jedinice
[uredi | uredi izvor]Hronostratigrafske jedinice, sa primerima i geohhronološkim paraleizmom:[1]
- Aonotem – fanerozoik
- Eratem – paleozoik
- Sistem – ordovicij
- Serija – gornji ordovicij
- Kat – ašgil
Razlike od geohronologije
[uredi | uredi izvor]Važno je ne brkati geohrološke i hronostratigrafske jedinice.[2] Hronostratigrafske jedinice su geološki materijal, pa je tačno reći da su fosili vrste Tyrannosaurus rex pronađeni u gornjoj krednoj seriji.[3] Geohrološke jedinice su vremenski periodi i uzimaju isti naziv kao standardne stratigrafske jedinice, ali zamenjuju izraze gornji / donji sa kasnim / ranim. Stoga je tačno i reći da je „Tyrannosaurus rex“ živio u epohi kasne krede.[4] Hronostratigrafija je važna grana stratigrafije jer su dobijene korelacijske veze ključne za kreiranje preciznih presjeka prostorne organizacije stijena i pripremu preciznih paleogeografskih rekonstrukcija.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]- Biostratigrafija
- Hronozona
- Geohronologija
- Geološka vremenska skala
- Izotop
- Zakon superpozicije
- Stratigrafija
- Tektonostratigrafija
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Juia A. Jackson, ured. (1997). Glossary of Geology (4th izd.). Alexandria, VI: American Geological Institute. ISBN 978-0-922152-34-6.
- ^ Fastovsly, David E.; Weishampel, David B. (1996). The Evolution and Extinction of the Dinosaurs. Cambridge [u.a.]: Cambridge Univ. Press. ISBN 978-0-521-44496-5.
- ^ Smith, J. B.; Lamanna, M.C.; Lacovara, K.J.; Dodson, P. Jr.; Poole, J.C.; Giegengack, R. (1. 6. 2001). "A Giant Sauropod Dinosaur from an Upper Cretaceous Mangrove Deposit in Egypt". Science. 292 (5522): 1704–1706. doi:10.1126/science.1060561. ISSN 1095-9203. PMID 11387472.
- ^ International Commission on Stratigraphy. "Chronostratigraphic Units." International Stratigraphic Guide. Accessed 14-DEC-2009.