Kognitivna psihologija

Kognitivna psihologija je grana psihologije koja proučava mentalne procese kao što su "pažnja, upotrebe jezika, memorije, percepcije, rješavanje problema, kreativnost i razmišljanje." Savremena kognitivna teorija slijedi dva široka pristupa:

• razvojni pristup Pijažea, koji se bavi konstrukcijom mentalnih modela i
• pristup obrade informacija, koji posmatra ljudski um kao analogan sofisticiranom računarskom sistemu.

Kognitivna psihologija se u mnogome razlikuje od prethodnih psiholoških pristupa a što se ogleda kroz slijedeće:

• Prihvata upotrebu naučne metode te općenito odbacuje introspekciju kao valjanu metodu istraživanja za razliku od fenomenoloških metoda poput Freudovske psihologije.
• Pretpostavlja postojanje unutrašnjih mentalnih stanja (kao što su vjerovanja, želje i motivacija) za razliku od bihevioralne psihologije.

Historija

Sa filozofske tačke gledišta, o ljudskog umu i njegovim procesima se raspravljalo i razmišljalo još u vrijeme starih Grka. Još 387. godine p.n.e. Platon je sugerisao da je mozak centar mentalnih procesa. 1637. godine, René Descartes je tvrdio da se ljudi rađaju s urođenim idejama, te proslijedio ideju dualizma uma i tijela. Od tog vremena, glavne rasprave na ovu temu su uslijedile tokom 19. vijeka. Neki od onih koji su uključeni u ove rasprave su bili George Berkeley i Johna Lockea u oblasti empirizma i Immanuel Kant na strani nativisma. Pa iako se na temu kognitivne psihologije raspravljalo dosta ranije, kognitivna psihologija kao posebno područje unutar discipline se razvilo početkom druge polovine 20. vijeka, nakon prevlasti bihevioralnog pokreta. Ulric Neiss je zaslužan za uvođenje termina kognitivna psihologija objavljivanjem svoje knjige Cognitive Psychology iz 1976. godine. Integrisana saznanja iz domene kognitivne psihologije utjecala su na razvoj drugih nauka i njihovih ogranaka, poput ekonomije i lingvistike.