Vagina
| Vagina | |
|---|---|
 Dijagram ljudskog ženskog ljudskog reproduktivnog trakta i jajnika | |
 | |
| Detalji | |
| Prekursor | urogenitalni sinus i paramezonefrični kanals |
| Sistem | Ženski reproduktivni sistem |
| Arterija | Gornji dio maternične arterije, srednji i donji dijelovi vaginske arterije |
| Vena | Materničnovaginski venski pleksus, vaginska vena |
| Živac |
|
| Limfa | Gornji dio do unutrašnjih ilijačnih čvorova, donji dio do površinskih invaginalnih limfnih čvorova |
| Identifikatori | |
| Latinski | 'Vagina' |
| MeSH | D014621 |
| TA98 | A09.1.04.001 |
| TA2 | 3523 |
| FMA | 19949 |
| Anatomska terminologija | |
Kod sisara, vagina je elastični, mišićni dio ženskog genitalnog trakta. Kod ljudi se proteže od predvorja do cerviksa. Spoljni vaginalni otvor normalno je djelomično prekriven tankim slojem mukoznog tkiva, koje se naziva himen. Na dubokom kraju, cerviks (vrat uterusa) izboči se u vaginu. Vagina dozvoljava seksualni odnos i porođaj. Također kanališe menstruacijski tok, koji se javlja kod ljudi i blisko povezanih primata kao dio menstruacijskog ciklusa.
Iako istraživanja vagine posebno nedostaju za različite životinje, dokumentirano je da se njena lokacija, struktura i veličina razlikuju među vrstama. Ženke sisara obično imaju dva vanjska otvora u vulvi; to su mokraćovodni otvor za mokraćni sistem i vaginski otvor za genitalni trakt. Ovo se razlikuje od mužjaka sisara, koji obično imaju jedan mokraćni otvor za mokrenje i reprodukciju. Vaginski otvor je mnogo veći od obližnjeg mokraćnog otvora, a kod ljudi oba su zaštićena labijama. Kod vodozemaca, ptica, gmizavaca i monotremata, kloaka je jedini vanjski otvor za gastrointestinalni, urinarni i reproduktivni trakt.[1] Iako se po svom rječniku i anatomskim definicijama, izraz vagina odnosi isključivo na specifičnu unutrašnju strukturu, kolokvijalno se koristi za označavanje vulve ili i vagine i vulve.[2][3]
Da bi se omogućio glatkiji prodor u vaginu tokom seksualnog odnosa ili druge seksualne aktivnosti, vaginska vlaga se povećava tokom seksualnog uzbuđenja kod ženki ljudi i drugih sisara. Ovo povećanje vlage osigurava vaginsko podmazivanje, što smanjuje trenje. Tekstura zidova vagine stvara trenje za penis tokom seksualnog odnosa i stimuliše ga ka ejakulaciji, omogućavajući oplodnju. Uz zadovoljstvo i povezanost, seksualno ponašanje žene s drugima (koje može uključivati heteroseksualnu ili lezbejsku seksualnu aktivnost) može rezultirati seksualno prenosive infekcije (SPI), rizik od koji se može smanjiti preporučenim praksama sigurnog seksa. Drugi zdravstveni problemi također mogu uticati na ljudsku vaginu.
Pregled
Vagina (potječe od lat. riječi vagina što znači "korice mača") je naziv za ženski spolni organ odnosno rodnicu.[4] Vaginom se također može nazvati porođajni kanal u kontekstu trudnoće i porođaja.[5]
Vanjski dijelovi stidnice su velike ili glavne usne labia majora i male ili unutrašnje usne labia minora. Vanjski ulaz iz stidnice u rodnicu naziva se introitus, a stidne dlake na stidnici štite osjetljivo tkivo rodnice i grlića maternice. Koža stidnice sadrži apokrine znojne žlijezde, identične onima ispod pazuha. Te se žlijezde razlikuju od običnih znojnih žlijezda jer njihovo lučenje potiču emocionalne situacije, a ne samo fizički napor.
Funkcije vagine
Vagina ima tri osnovne funkcije:
- odvodi menstrualnu krv iz organizma,
- ima seksualnu funkciju
- dio je porođajnog kanala.
Anatomija
Stidnica i rodnica čine najistaknutije tačke ulaska u ženski genitalni trakt. Grlić maternice i njegov otvor (cervikalno ušće), čini ulaz u maternicu i unutarnje organe karlice (jajovode i jajnike). Grlić maternice se spaja s gornjim dijelom rodnice i prekriven je istom vrstom (skvamoznih) ćelija kao i sluznica rodnice.
Mokraćni mjehur je smješten iznad vagine, dok je uretralni kanal, koji iz mjehura vodi mokraću prema van i izgleda poput cjevčice, smješten s gornje strane rodnice sve do vaginalnog otvora. Rektum je smješten iza vagine. Od vagine anus je podijeljen međicom.
Rodnica je mišićna cijev duljine 8–10 cm i promjera oko 25 mm kad su joj stijenke rastegnute. Gornji dio vagine okružuje grlić maternice. Građna je od tri sloja: spoljašnjeg sloja koji je građen od vezivnog tkiva, srednjeg sloja ili mišićnog sloja i sluznice. Zidovi vagine su debeli oko 3 do 4 mm. Vagina koja je vrlo elastična i tokom penetracije se pod uticajem emocionalnih reakcija i spolne uzbuđenosti prilagođava dimenzijama muškog spolnog organa (penisa) koji ispušta sjemenu tekućinu (ejakulat). Vaginalna sredina je izrazito kisela, a narusavanje ph vrijednosti može uzrokovati različite infekcije.
Klitoris postaje dobro prokrvljen i iznimno osjetljiv, a prosječan promjer rodnice kod žena koje još nisu rodile tokom spolnog podražaja se obično povećava do 6,5 cm kao i dužina, a maternica i grlić maternice se podižu. Ako se spolni odnos odvija dok je žena potpuno seksualno uzbuđena, ta promjena oblika rodnice pomaže lakše začeće. Žene s vrlo uskom rodnicom prodiranje muškog spolnog organa redovito osjećaju vrlo ugodnim, no kad nisu spolno uzbuđene taj doživljaj može biti vrlo bolan (dispareunija), jer uzbuđenje nije podiglo i pomaklo maternicu. U tim slučajevima, može se dogoditi uslijed ponavljanja prodirućih pokreta i povreda jajnika, što je vrlo bolno.
Tokom seksualog uzbuđenja, rodnica se vlaži iz više izvora i to Bartolinijeve i Skeneove žlijezde, koje se nalaze na spoju stidnice i otvora rodnice (introitus). I stijenke rodnice tokom seksualne stimulacije proizvode tekućinu (transudat), a ženina rodnica se prirodno vlaži tokom ciklusa sna. Neke žene luče veću količinu tekućine tokom orgazma koja se još naziva i ženskim ejakulatom, ona je normalna i dio je seksualne reakcije žene.
Najčešća oboljenja
- Kompletna ili djelimična artrezija vagine
- Poprečna ili uzdužna pregrada
- Vaginitis
- Fistule vagine
- Dobroćudni i zloćudni tumori vagine
Slike
-
Uterus i uterine cijevi -
Ženski reprodukcioni organi -
Šema anatomije vulve -
Sagitalni presjek donjeg dijela ženskog trupa, desna strana -
Zadnja polovina uterusa i gornji dio vagine
Također pogledajte
Reference
- ^ Lipsky MS (2006). American Medical Association Concise Medical Encyclopedia. Random House Reference. str. 96. ISBN 978-0-375-72180-9. Arhivirano s originala, 3. 6. 2021. Pristupljeno 27. 10. 2015.
- ^ Dalton M (2014). Forensic Gynaecology. Cambridge University Press. str. 65. ISBN 978-1-107-06429-4. Arhivirano s originala, 17. 9. 2020. Pristupljeno 27. 10. 2015.
- ^ Jones T, Wear D, Friedman LD (2014). Health Humanities Reader. Rutgers University Press. str. 231–232. ISBN 978-0-8135-7367-0. Arhivirano s originala, 3. 6. 2021. Pristupljeno 27. 10. 2015.
- ^ Stevenson A (2010). Oxford Dictionary of English. Oxford University Press. str. 1962. ISBN 978-0-19-957112-3. Arhivirano s originala, 3. 6. 2021. Pristupljeno 27. 10. 2015.
- ^ Nevid J, Rathus S, Rubenstein H (1998). Health in the New Millennium: The Smart Electronic Edition (S.E.E.). Macmillan Publishers. str. 297. ISBN 978-1-57259-171-4.
