Malajsko poluostrvo

Malajsko poluostrvo

Malajsko poluostrvo, čiji se južni dio naziva Malacca, ali se u velikom broju jezika (na primjer u španskom, finskom, holandskom...) koristi i kao naziv za cijelo poluostrvo, je dugačak, uski nastavak kopna Jugoistočne Azije, odnosno, to je najjužniji završetak poluostrva Indija.

Geografija

Sjeveroistočno od Malajskog poluostrva je Tajlandski zaljev, istočno je Južno kinesko more a najjužnija tačka poluostrva leži uz Johorski prolaz. Od ovog mjesta obala ide prema sjeverozapadu duž Malajskog prolaza i zatim je uz zapadnu obalu poluostrva Andamansko more. Time ovo poluostrvo razdvaja sjeveroistočni dio Indijskog okeana od zapadnog Pacifika.

Na poluostrvu su dijelovi državnih područja Mjanmara, Tajlanda i Malezije, promatrano od sjevera prema jugu.

Oko 13° sjeverne geografske širine Malajski poluostrvo prelazi u azijski kontinent i u glavno, kopneno, područje Istočne Indije, gdje s istočne strane u kopno prelazi i Indokinesko poluostrvo. Sjeverna granica poluostrva je gotovo ravna crta od mjanmarske luke Tavoy na obali Andamanskog mora do Bangkoka u Tajlandu. Na jugu, gdje završava uz Johorski prolaz, završava na oko 1° sjeverne geografske širine.

Dužina takozvane srednje crte od luke Tavoy na sjeverozapadnom početku Malajskog poluostrva do grada Johor Baharu (po kojem je Johorski prolaz dobio ime) na njegovom jugoistočnom završetku je 1.555 km. Najuže mjesto poluostrva je prevlaka Kra na dijelu koji pripada Tajlandu. Širina prevlake je oko 60 km.

Jugozapadno od Malajskog prolaza je indonezijsko ostrvo Sumatra koji, uz Borneo istočno od Malajskog poluostrva, spada u Velika sundska ostrva. Južno od Johorskog prolaza leži arhipelaška država Singapur.

Krajolik

Krajolik Malajskog poluostrva je vrlo raznovsan. Smjenjuju se brdovita područja, doline, jezera, lijepe plaže i kišne šume tipične za blizinu ekvatora.

Brda

Poluostrvom se pružaju južni nastavci središnjeg planinskog lanca Indija. U brdima na jugu poluostrva je najviši vrh Gunug Tahan, visok 2.187 m. Pored njega, na poluostrvu je još devet vrhova koji su viši od 1.000 m nadmorske visine. Središnji dio poluostrva, a naročito južno od prevlake Kra, zemljište je niže, pa ipak se i ovdje jedan vrh, Khao Luang, uzdiže do visine od 1.786 m.

Kišne šume i vodotoci

Zapadna obala poluostrva ekonomski je razvijenija od istočne. U unutrašnjosti se još mogu naći ostatci kišnih šuma. U nacionalnom parku Taman Negara, u sjevernom dijelu Malezije postoje još ostaci prašume. Južno od Taman Negare je močvarno jezero Chini, obavijeno legendom da se u njemu nalazi jedan potonuli stari grad. Oko sredine poluostrva na njegovom istočnom dijelu je Thale Luang, laguna duboko uvučena u kopno.

Historija

Pored spomenutog jezera Chini žive Orang asli, prastanovnici Malajskog poluostrva. Rivalizirajuće evropske države, Portugal, Engleska i Holandija, dugo su se borile oko prevlasti nad Malajskim poluostrvom jer je Malajski prolaz bio vrlo važan dio puta začina i vrata za trgovinu s Kinom. Grad Malakka, osnovan u 15. vijeku na zapadnoj obali poluostrva uz Malajski prolaz kao "ključ" za kontrolu prometa prolazom, 1511. prelazi u ruke Portugala, 1641. preuzimaju ga Holanđani, da bi na kraju 1824. postao engleski. U vrijeme Drugog svjetskog rata Japanci osvajaju poluostrvo. Po završetku rata Singapur postaje britanska Krunska kolonija sa samoupravnim pravima, dok u drugim dijelovima poluostrva dolazi do oružane pobune protiv Engleza. Malajski savez dobija 31. augusta 1957. nezavisnost i 1963. ujedinjuje se sa Singapurom, Sarawakom i Sabahom u Malezijsku federaciju. Kasnije se Singapur izdvojio iz te federacije i postao samostalna država.

Klima

Poluostrva obilježavaju tri klimatska područja, istočna obala, unutrašnjost i zapadna obala. Područja se međusobno razlikuju uglavnom rasporedom padavina tokom godine.

Ostrva

Oko poluostrva se nalazi čitav niz ostrva, ostrvskih grupa, ostrvcadi i hridi.

Kao razmeđe između Indijskog okeana i Andamanskog mora tu su ostrvske skupine Andamani i Nikobari, pa zatim bliže poluostrvu čitav niz ostrvu kao što su Koh Lanta, Langkawi, Phuket, Penang sve do Sumatre sa zapadne strane poluostrva.

S druge strane poluostrva, u Južnom kineskom moru, su Borneo, ostrva Riau, ostrvska grupa Samui i Tioman.

Politička podjela

Poluostrvo je podijeljen između Mjanmara (krajnji južni dio države), Malezije (zapadni dio države) i Tajlanda (južni dio države).

Susjedne države su Indonezija s druge strane Malajskog prolaza i Singapur s druge strane Johorskog prolaza.

Također pogledajte

• Indonezijski arhipelag