Shedaza
Shedaze ili šedaze su membranski vezani enzimi koji cijepaju vanćlijske dijelove transmembranskih proteina, oslobađajući rastvorljive ektodomene sa površine ćelije. Mnoge shedaze su članovi porodice proteina ADAM ili asparaginske proteaze (BACE).[1]
Ovi enzimi mogu aktivirati transmembranski protein ako je odgovarajući receptor (npr. HER2) ili odsjeći dio transmembranskog proteina koji je već vezao agonista (npr. u slučaju EGFR), dozvoljavajući ovom agonistu da ode i stimuliše receptor na drugoj ćeliji. Dakle, šedaze umnožavaju prinos agonista. Njihovi inhibitori aktivni na ADAM10 i ADAM17 mogu pojačati terapiju protiv raka.[2]
Funkcije[uredi | uredi izvor]
Pretpostavlja se da se aktivnost shedaza javlja u odnosu na količinu opće enzimske aktivnosti. Istraživanja pokazuju da su umjesto toga povezane s izloženošću fosfatidilserinu. Kada je sposobnost PSA-3 ćelija da sintetiziraju fosfatidilserin bila potisnuta, aktivnost shedaze se smanjila, a vratila se na normalne nivoe kada su ćelije ponovo bile u stanju sintetizirati fosfatidilserin. Ovo je navelo istraživače da zaključe da je izloženost fosfatidiserinu neophodna da bi ćelije pokazale aktivnost shedaze.[3]
Upotreba[uredi | uredi izvor]
Zbog prirode mehanizama i funkcija ovih enzima, proučavani su na osnovu otkrivanja mogućih upotreba u medicini. Jedna takva upotreba je u liječenju alergijskih reakcija i drugih procesa imunskog sistema. ADAM10 je odgovoran za izbacivanje CD23 imunoglobulinskog receptora, koji oslobađa rastvorljivi sCD23.[4] sCD23 prisutan u krvnom serumu doprinosi imunskom odgovoru, a nekima i nastanku upalnih bolesti kao što je astma. S obzirom da ADAM10 shedaza cijepa CD23 i povećava nivoe sCD23, mogući tretmani za ove bolesti mogu se fokusirati na inhibiciju njene funkcije. Pretvarajući enzim faktora nekroze tumora alfa (TACE) je protein-shedaza koji je opažen kod mnogih vrsta raka i mogao bi poslužiti kao važan biomarker koji se koristi u otkrivanju kancera.[5] Dok ekspresija TACE-a nije u direktnoj korelaciji sa određenim stadijumima raka, aktivnost enzima je značajno izraženija u ćelijama raka glave i vrata u poređenju sa normalnim kultiviranim ćelijama.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ R&D Systems (Winter 2006). "Need help at the cell surface? Ask your local sheddase". Cytokine Bulletin.
- ^ "Healthvalue: Sheddases and ADAMs". Arhivirano s originala, 19. 6. 2019. Pristupljeno 4. 12. 2021.
- ^ Sommer, Anselm; Kordowski, Felix; Büch, Joscha; Maretzky, Thorsten; Evers, Astrid; Andrä, Jörg; Düsterhöft, Stefan; Michalek, Matthias; Lorenzen, Inken (10. 5. 2016). "Phosphatidylserine exposure is required for ADAM17 sheddase function". Nature Communications. 7. doi:10.1038/ncomms11523. ISSN 2041-1723. PMC 4866515. PMID 27161080.
- ^ "ADAM10 is a principal 'sheddase' of the low-affinity immunoglobulin E receptor CD23" (PDF). Pristupljeno 5. 11. 2016.
- ^ a b "Sheddase Activity of Tumor Necrosis Factor- Converting Enzyme Is Increased and Prognostically Valuable in Head and Neck Cancer". Pristupljeno 5. 11. 2016.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
Šablon:Proteases Šablon:Carbon-nitrogen non-peptide hydrolases Šablon:Acid anhydride hydrolases Šablon:Carbon-carbon hydrolases
