Enterocit
| Enterocit | |
|---|---|
 Shema enterocita: crijevni lumen je iznad četkaste granice | |
| Detalji | |
| Latinski | Enterocytus |
| Sistem | Probavni Tanko crijevo |
| Identifikatori | |
| TH | H3.04.03.0.00006 |
| FMA | 62122 |
| Anatomska terminologija | |
Enterociti ili intestinalne apsorpcijske ćelije (crijevne apsorpcijske ćelije), su jednoslojne cilindrične epitelne ćelije koje oblažu unutrašnju površinu tankog i debelog creva. Glikokaliksni površinski sloj sadrži perobavne enzime. Mikrovili na apikalnoj površini povećavaju njegovu površinu. Ovo olakšava transport brojnih malih molekula u enterocite iz intestinalnog lumena. To uključuje razgrađene proteine, masti i šećere, kao i vodu, elektrolite, vitamine i žućne soli. Enterociti također imaju endokrinu ulogu: luče hormonee kao što je leptin.
Funkcija[uredi | uredi izvor]
Glavne funkcije enterocita uključuju:[1]
- Usvajanje iona, uključujući natrij, kalcij, magnezij, gvožđe, cink i bakar. Ovo se obično dešava putem aktivnog transporta.
- Upijanje vode. Ovo prati osmotski gradijent koji uspostavlja Na+/K+ ATPaza na bazolateralnoj površini. Ovo se može dogoditi transćelijski ili paraćelijski.
- Usvajanje šećera. Polisaharidi i disaharidaze u glikokaliksu razlažu velike molekule šećera, koji se zatim apsorbuju. Glukoza prelazi apikalnu membranu enterocita pomoću kotransportera natrij-glukoze. Kreće se kroz citosol (citoplazmu) i izlazi iz enterocita preko bazolateralne membrane (u krvni kapilar) pomoću GLUT2. Galaktoza koristi isti transportni sistem. Fruktoza, s druge strane, prelazi preko apikalne membrane enterocita, koristeći GLUT5. Smatra se da prelazi u krvni kapilar, koristeći jedan od drugih GLUT transporter.
- Usvajanje peptida i aminokiselina. Peptidaze u glikokaliksu cijepaju proteine na aminokiseline ili male peptide. Enteropeptidaza (također poznata kao enterokinaza) odgovorna je za aktivaciju gušteračinog tripsinogena u tripsin, što aktivira druge pankreasne zimogene. Oni su uključeni u Krebsov i Corijev ciklus i mogu se sintetizirati sa lipazom.
- Usvajanje lipida. Lipidi se razgrađuju pomoću pankreasne lipaze, uz pomoć žuči, a zatim difundiraju u enterocite. Manji lipidi se transportuju u crijevne kapilare, dok se veći lipidi obrađuju Golgijevom aparatu i glatkom endoplazmatskom retikulumu u lipoprotein hilomikral i egzocitozira u mliječnim žlijezdama.
- Usvajanje vitamina B12. Receptori se vezuju za kompleks vitamin B12-želudačni unutrašnjii faktor i unose se u ćeliju.
- Resorpcija nekonjugiranih žučnih soli. Žuč koja je oslobođena, a nije korištena u emulzifikaciji lipida, reapsorbira se u ileumu. Također poznata je kao enterohepatska cirkulacija.
- Izlučivanje imunoglobulina. IgA iz plazma ćelija u mukozama se apsorbuju putem endocitoze posredovane receptorima na bazolateralnoj površini i oslobađaju kao kompleks receptor-IgA u lumen crijeva. Komponenta receptora daje dodatnu stabilnost molekulu.
Poremećaji[uredi | uredi izvor]
- Intolerancija na fruktozu u ishrani javlja se kada postoji manjak količine nosača fruktoze.
- Intolerancija na laktozu je najčešći problem varenja ugljikohidrata i javlja se kada ljudski orgnizam ne proizvodi dovoljnu količinu laktaznog enzima da razgradi šećer laktozu koji se nalazi u mliječnim proizvodima. Kao posljedica ovog nedostatka, nesvarena laktoza se ne apsorbira i umjesto toga se prenosi u debelo crijevo. Tamo bakterije metaboliziraju laktozu i pritom oslobađaju plinove i metaboličke produkte koji poboljšavaju pokretljivost debelog crijeva. To uzrokuje plinove i druge neugodne simptome.
- Toksin kolere može povećati lučenje ili smanjiti unos vode i elektrolita, što može dovesti do moguće teške dehidracije i neravnoteže elektrolita.[2]
- Rotavirus selektivno napada i ubija zrele enterocite u tankom crijevu.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ross, M.H. & Pawlina, W. 2003. Histology: A Text and Atlas, 4th Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia.
- ^ Joaquín Sánchez, Jan Holmgren (februar 2011). "Cholera toxin – A foe & a friend" (PDF). Indian Journal of Medical Research. 133: 158. Arhivirano s originala (PDF), 3. 2. 2013. Pristupljeno 31. 3. 2022.
- ^ Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease, Chapter 17, 749-819
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Histološka slika: 11706loa – Histology Learning System na Univerzitetu Boston - "Digestive System: Alimentary Canal — jejunum, goblet cells and enterocytes"
