Claudio Monteverdi

Claudio Monteverdi

Claudio Giovanni Antonio Monteverdi (15. maj 1567. - 29. novembar 1643.) bio je italijanski kompozitor, orguljaš, horovođa i sveštenik. Kao kompozitor sekularne i sakralne muzike i pionir u razvoju opere, smatra se ključnom prijelaznom figurom u historiji muzike između razdoblja renesanse i baroka. Nakon započinjanja muzičkih studija u Cremoni, muzičku karijeru je razvijao u Mantovi do 1613. godine kada se preselio u Mletačku republiku gdje je bio maestro di cappella u crkvi svetog Marka. Njegova preživjela pisma daju uvid u život profesionalnog muzičara tog razdoblja, uključujući probleme oko prihoda, pokroviteljstva i politike.

Veliki dio njegovih djela je izgubljen. Njegova preživjela djela uključuju devet knjiga madrigala, veliko sakralno djelo Vespro della Beata Vergine (Većernja služba za Blaženu djevicu) iz 1610. godine i tri kompletne opere. Osim opere Orfej (1607) koja je najranija žanrovska pjesma koja se i dalje izvodi; pred kraj života napisao je mnoga djela za Veneciju, od kojih su najpoznatiji Povratak Odiseja u njegovu domovinu i Krunisanje Popeje.

Dok je intenzivno radio na tradiciji rane renesansne polifonije, uz pomoć nove basso continuo tehnike je započeo veliki razvitak forme i melodije. Tokom života je branio svoje nove tehnike suprotstavljajući se ortodoksnijem ranom stilu. Uglavnom zaboravljena tokom 18. i 19. stoljeća, njegova djela su uživala u ponovnom otkriću početkom 20. stoljeća. Ostvario je značajan utjecaj u evropskoj muzičkoj historiji kao kompozitor čija se djela redovno izvode i bilježe.

Biografija

Kompozitor Claudio Monteverdi, čija slava sve više raste u naše vrijeme, bio je posljednji veliki italijanski polifoničar i madrigalist i prvi važan autor vokalnih kompozicija i opernih djela. Rođen je 15. maja 1567. u liječničkoj porodici u Cremoni. S petnaest godina objavljuje svoju prvu zbirku moteta, koji su, kao i madrigali i canzonette iz tog razdoblja, napisani u strogom polifonom stilu. Sa dvadeset i tri godine postao je violinist kod vojvode od Mantove te ga prati na njegovim brojnim putovanjima i upoznaje savremene struje u evropskoj muzici. Godine 1600., prilikom vjenčanja Marije De Medici i Henrika IV., u Firenci je prisustvovao na premijeri Euridice, opere Jacopa Perija, nove muzičke vrste koja je nastala na firentinskom dvoru. Na poticaj vojvode, Monteverdi 1607. komponira operu Priča o Orfeju u kojoj recitative i pjevače prati najveći raspoloživi orkestar. Orfej će postati prva opera standardnog opernog repertoara.

Uskoro piše nove opere Arianna, Ples nezahvalnica i Andromeda s kojima postiže veliki uspjeh širom Italije. Istodobno objavljuje i petu knjigu madrigala u kojima je vidljiva sve veća harmonijska odvažnost, korištenje disonanci i solo-dionica. Poslije smrti vojvode Vincenza I., Monteverdi prihvaća mjesto direktora i dirigenta crkve Svetog Marka u Veneciji. Tu stvara veliki broj sakralnih kompozicija - misa, moteta, te se zaređuje. Otvorenje venecijskog Teatra San Cassiana, prvog stalnog opernog pozorišta u svijetu 1637. godine, daje novi poticaj velikom kompozitoru. Iako je već u osmom desetljeću života, Monteverdi komponira, po ocjeni savremenika - pet opernih remek - djela, od kojih su dva - Odisejev povratak i Krunidba Popeje - sačuvana u cijelosti te se i danas izvode.

Claudio Monteverdi je umro 29. novembra 1643. godine u Veneciji. Potkraj života napisao je još niz ratničkih i ljubavnih moteta u kojima, vjerovatno prvi u historiji, upotrebljava tremolo i pizzicato u gudačkim instrumentima. Uopšteno, gudaćki instrumenti u Monteverdijevim djelima postaju temeljem orkestra koji sve više nalikuje današnjem klasičnom simfonijskom ili opernom orkestru.

Djela

Monteverdijeva djela su podijeljena u tri kategorije: madrigali, opere, i crkvena muzika.