Dragoljub Kunarac

Dragoljub Kunarac (15. maja 1960, Foča, Bosna i Hercegovina), ratni zločinac iz Foče, osuđen na 28 godina zatvora za zločine protiv čovječnosti usmjerene protiv civilnog bošnjačkog stanovništva što uključuje sistematska silovanja žena i djevojčica od koje su neke imale samo dvanaest godina. Tokom rata u BiH je bio komandant specijalne izviđačke jedinice srpske vojske koja je bila dio Taktičke grupe iz Foče, a sastojala se od dobrovoljaca, uglavnom iz Crne Gore (tada Savezne Republike Jugoslavije), od kojih je neke optuženi lično regrutovao.

Dragoljub Kunarac je optužen zajedno sa Radomirom Kovačem, Zoranom Vukovićem, Draganom Zelenovićem, Gojkom Jankovićem, Jankom Janjićem, Radovanom Stankovićem i Draganom Gagovićem.

Uvod^[1]^[2]

7. aprila 1992. godine, prvim vojnim akcijama u gradu je počelo političko i vojno preuzimanje općine Foča. Srpske snage, uz podršku artiljerije i teškog naoružanja, počele su zauzimati dio po dio Foče. Zauzimanje Foče završeno je 16. ili 17. aprila 1992. Okolna sela su bila pod opsadom do sredine jula 1992.

Etničko čišćenje

Od početka aprila do sredine jula 1992. srpske snage su sprovodile opširan napad usmjeren protiv bošnjačkih civila u području općina Foča, Gacko i Kalinovik. Prije samog napada, bošnjački civili su izbačeni sa posla, plate su im uskraćene, a potom im je uskraćena mogućnost slobodnog kretanja. Nakon što su okolna sela i grad Foča dopali u ruke srpskih snaga: vojske, policije, paravojnih formacija, a ponekad i samih Srba seljaka, primjenjivan je uvijek isti šablon: Kuće Bošnjaka su sistematski pretresane, pljačkane i spaljivane, a građani su hapšeni ili sakupljani na jednom mjestu, a ponekad tokom samog procesa, premlaćivani ili ubijani. Muškarci i žene su odvajani, a većina ih je zatvorena u KP dom u Foči. Žene su odvođene na razne lokacije zatočenja gdje su živjele u nepodnošljivim higijenskim uvjetima, a u tim centrima su zlostavljane na mnoge načine, dok ih je većina sistematski silovana. Srpski vojnici ili policajci su dolazili u zatočeničke centre, odabirali jednu ili više žena, izvodili ih i silovali. Neke od njih su odvođene u privatne apartmane i kuće gdje su silovane, a morale su također kuhati, čistiti i služiti rezidente, koji su bili srpski vojnici. Tokom pomenutog napada na bošnjačke civile, ogroman broj žena i djevojčica je silovan. Svi tragovi postojanja i kulturno naslijeđe muslimana Bošnjaka je zbrisano iz područja zahvaćenih napadom srpskih snaga. Skoro ni jedan Bošnjak nije ostao u Foči. Sve džamije su srušene.

Sistematska silovanja

U januaru 1994. godine, srpske vlasti su "okrunile" etničko čišćenje Foče preimenujući Foču u "Srbinje" (grad Srba). Gotovo svi preostali muslimani Bošnjaci, muškarci i žene iz sve tri općine su uhapšeni, sakupljeni na jednom mjestu, potom razdvojeni i zatvoreni u nekoliko sabirnih zatvoreničkih centara - logora: Buk Bijela, Srednja škola u Kalinoviku, Partizan, Srednja škola u Foči, KP dom u Foči po ustaljenom šablonu. Neki su odmah ubijeni, silovani ili surovo pretučeni. Jedini razlog za ovakvo postupanje prema njima je bila njihova etnička pripadnost.

Kazneno-popravni dom u Foči, jedan od najvećih zatvora u bivšoj Republici Jugoslaviji, bio je glavni pritvorski objekat za muškarce. Muslimanske žene, djeca i starci pritvarani su po kućama, stanovima i motelima u Foči i okolnim selima ili u centrima za duži ili kraći pritvor kao što su pomenuta Buk Bijela, gimnazija u Foči i sportska dvorana "Partizan".

Sportska dvorana "Partizan" služila je kao centar za pritvor žena, djece i staraca od 13. jula 1992. ili ranije, pa najmanje do 13. augusta 1992. U to vrijeme je u "Partizanu" bilo najmanje 72 zatočenika. Svi zatvorenici su bili civili, muslimanske žene, djeca i nekoliko starijih ljudi iz sela u općini Foča. Životni uslovi u "Partizanu" bili su okrutni. Pritvor je pratilo neljudsko postupanje, nehigijenski smještaj, prenatrpanost, izgladnjivanje, fizičko i psihološko mučenje, uključujući i seksualno zlostavljanje. Odmah pošto su žene prebačene u Partizan, uspostavljen je režim seksualnog zlostavljanja. U "Partizan" su, obično uveče, ulazili naoružani vojnici, uglavnom u grupama od po tri do pet i izvodili žene. Kad bi se žene opirale ili sakrivale, vojnici su ih tukli ili im prijetili da bi ih primorali na poslušnost. Vojnici su žene iz "Partizana" odvodili u kuće, stanove ili hotele, da bi ih tamo seksualno zlostavljali i silovali.

Od sredine maja bila je počelo etničko čišćenje općine Kalinovik. Dok je muško nesrpsko stanovništvo zatočeno u vojnom skladištu Barotni, žene i djeca su zatočeni u Osnovnoj školi u Kalinoviku, koja se nalazi u centru Kalinovika, u blizini stanice milicije. Krajem juna i početkom jula, u Osnovnoj školi su bili zatočeni i stanovnici opštine Gacko uhapšeni dok su prolazili kroz općinu Kalinovik bježeći u srednju Bosnu. Žene i djevojčice, od kojih su neke imale samo 12 godina, su bile podvrgnute silovanjima za vrijeme njihovog zatočeništva u Osnovnoj školi u Kalinoviku. Pored gore navedenih centara za pritvor, više žena je bilo zatvoreno u kućama i stanovima koji su korišteni kao javne kuće kojima su upravljale grupe srpskih vojnika.

Presuda

Dragoljub Kunarac, Radomir Kovač i Zoran Vuković su prvobitno imenovani u zajedničkoj optužnici sa pet drugih suoptuženika, potvrđenoj 26. juna 1996. Dragoljub Kunarac je izmijenjenom optužnicom, koja je potvrđena 19. augusta 1998, odvojen od suoptuženika sa prve optužnice. Dana 3. septembra 1999, druga izmijenjena optužnica je potvrđena, spajajući postupke protiv Dragoljuba Kunarca i Radomira Kovača, nakon što je ovaj drugi uhapšen. Treća izmijenjena optužnica potvrđena je 1. decembra 1999. (IT-96-23).

Dragoljub Kunarac je znao da su glavni cilj srpske vojske bile žene, s obzirom da ih je i lično odvodio, silovao i davao svojim ljudima. Kako se navodi u presudi, lično je tokom silovanja naglasio da je silovanje jedan od načina da se "postigne nadmoć i pobjeda nad Muslimanima", te da muslimanske žene trebaju uživati što će da nose srpsku djecu. Dragoljub Kunarac je mnoge djevojčice (neke su imale samo dvanaest godina) i žene odvodio iz zatočeničkih centara - logora u privatne kuće gdje je dovodio svoje vojnike da ih siluju. Kuća koja se nalazila u ulici Osmana Đikića na broju 16 u naselju Aladža je bila jedno od mijesta na koje su Kunarac ili njegovi potčinjeni sistematski dovodili djevojčice i žene na silovanje. To je bilo štabno mjesto Dragoljuba Kunarca. Pored pomenutog mjesta, Kunarac je odvodio žene i djevojčice u Karamanovu kuću u Miljevini, gdje je vojni zapovjednik srpske jedinice iz Miljevine Pero Elez sa svojim vojnicima također sprovodio silovanja u kojima je učestvovao i osuđeni. Djevojčice i žene su zatvarane, silovane i držane kao roblje i u jednoj napuštenoj kući u Trnovačama, te hotelu "Zelengora" i obližnjim kućama.

Kunarac je proglašen krivim 22. februara 2001. na temelju individualne krivične odgovornosti za zločine protiv čovječnosti (mučenje, silovanje i porobljavanje), te kršenje zakona i običaja ratovanja (mučenje i silovanje) na kaznu zatvora u trajanju od 28 godina. Žalbeno vijeće je 12. juna 2002. donijelo presudu kojom je potvrdilo kazne koje je Pretresno vijeće izreklo 22. februara 2001. Dana 12. decembra 2002. je prebačen u Njemačku na izdržanje kazne.

Reference

¹Kunarac, Kovac, Vukovic - Judgement: B. The existence of an armed conflict and related requirements*²

Vanjski linkovi

Uvod[1][2]