UEFA Liga prvaka

Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
(Preusmjereno sa UEFA Liga Prvaka)
Idi na: navigacija, traži
UEFA Liga prvaka
Ligaprvaka.png
Osnovano 1955. (1992. preimenovano u UEFA Liga prvaka)
Regija Europa (UEFA)
Broj ekipa 32 (grupna faza)
76 ili 77 (ukupno)
Trenutni šampioni Španija Real Madrid (11 titula)
Najuspješniji klub Španija Real Madrid (11 titula)
Internet stranica Zvanična stranica
Soccerball current event.svg 2015/16.

UEFA Liga Prvaka, do 1992. Kup evropskih šampiona, je takmičenje UEFA-e za najuspješnije evropske nogometne timove. Predstavlja jedno od najprestižnijih i najvećih takmičenja takvog tipa u svijetu. Procjenjuje se da svake godine Ligu prvaka prati oko 1 milijarda gledalaca.

Pored ovog takmičenja pod vodstvom UEFA-e igra se još Evropska liga dok su Intertoto kup kojeg je UEFA ukinula 2008. godine[1] i Kup pobjednika kupova kojeg je UEFA ukinula nakon sezone 1998/99[2].

Takmičenje je prvi put odigrano 1955. godine na prijedlog urednika francuskog sportskog lista L'Équipe Gabriela Hanota [3], kao turnir pobjednika evropskih fudbalskih liga, pod imenom Kup Šampiona. Najveća promjena desila se u sezoni 1992/93. kada je dotadašnji sistem promjenjen i uveden današnji gdje učestvuju ne samo šampioni nego i do četiri prvoplasirane ekipe iza jačih evropskih liga. Tada je promijenjeno i ime takmičenja u UEFA Liga prvaka (UEFA Champions League).

Aktuelni prvak Evrope je Real Madrid nakon pobjede nad Atletico Madridom u Milanu.

Format[uredi | uredi izvor]

Takmičenje počinje sa tri kvalifikacijska pretkola. Zavisno od koeficijenta lige iz koje dolaze i pozicije koju su ostvarili prethodne sezone klubovi se uključuju u Ligu prvaka u nekom od ova tri pretkola. Klubovi sa većim koeficijentima su nosioci i oni se ne mogu susresti međusobno u okviru jednog pretkola. U svakom pretkolu igraju se po dvije utakmice jedna kući i jedna u gostima.

Pobjednici iz play-offa se pridružuju timovima koji su se kroz plasman u domaćoj ligi plasirali direktno u grupe Lige prvaka i prošlogodišnjem pobjedniku. Timovi koji su poraženi u play-offu Lige prvaka svoje takmičenje nastavljaju u prvom kolu Evropske lige.

Nakon završenih kvalifikacija 32 tima bivaju podijeljena u osam grupa po četiri ekipe. Igra se mini liga u kojoj svaki klub sa svakim od tri protivnika igra kući i na strani. Na kraju dva prvoplasirana se plasiraju u osminu finala Lige prvaka dok treće plasirani klub nastavlja takmičenje u Evropskoj ligi.

Šesnaest timova igra dalje po knock-out sistemu, pobjednici ulaze u četvrtfinale, polufinale i na kraju se dva najbolja susreću u finalu. Na sve utakmice koje klubovi igraju u pretkolima i knock-out fazi, osim finala, odnosi se pravilo gola u gostima, a ako se na taj način ne može odrediti pobjednik igraju se produžetci te se na kraju izvode penali. Finale se igra na predodređenom stadionu (ne nužno neutralnom) i igra se samo jedna utakmica.

Izvlačenje parova i grupa je napravljeno tako da se klubovi iz iste zemlje ne mogu susresti prije četvrtfinala.

Sistem takmičenja koji se trenutno koristi je usvojen 2003. godine.

Učesnici Lige prvaka[uredi | uredi izvor]

Liga prvaka je takmičenje u kojem igraju prvaci svih članica UEFA-e (osim Lihtenštajna), kao i klubovi koji osvoje drugo, treće ili četvrto mjesto u nekoj od najjačih evropskih nacionalnih liga.

Broj mjesta u takmičenju zavisi od ranga saveza u Uefinoj tablici:

  • savezi rangirani od 1 do 3 mjesta imaju pravo na četiri ekipe u Ligi prvaka,
  • savezi rangirani od 4 do 6 mjesta imaju pravo na tri ekipe u Ligi prvaka,
  • savezi rangirani od 7 do 15 mjesta imaju pravo na dvije ekipe u Ligi prvaka,
  • savezi rangirani niže od 16 mjesta (uključujući i 16) imaju pravo na jednu ekipu u Ligi prvaka,

Pozicija na kojoj se nalazi savez također odlučuje da li će predstavnici te zemlje igrati pretkola ili će se direktno plasirati u grupnu fazu. Tri prvorangirana saveza tako ima tri predstavnika u grupnoj fazi i jednog koja se takmičenju priključuju u play-offu, dok najslabiji savezi dobijaju tek jedno mjesto u prvom pretkolu što čini napredak klubova kroz Ligu prvaka veoma teškim. Petnaest prvoplasiranih saveza imaju osigurano najmanje jedno mjesto direktno u grupama Lige prvaka.

Pored ovoga jedno mjesto je rezervisano za aktuelnog prvaka Evrope, za slučaj da se ne kvalifikuju kroz plasman u domaćoj ligi. Važno je napomenuti da jedna država može imati najviše četiri predstavnika u Ligi prvaka tako da se u slučaju da je aktuelni prvak iz zemlje koja daje četiri tima završio van prve četiri pozicije četvrtoplasirani tim preusmjerava u Evropsku ligu.

Finala Lige prvaka[uredi | uredi izvor]

Finale Lige prvaka je najveća i najvažnija utakmica u okviru evropskog klupskog fudbala. Stadion na kojem se finale igra odabran je dvije sezone prije utakmice od strane UEFA-e.

Prvo finale je odigrano na stadionu Park Prinčeva[4] u Parizu.

Dosad najviše finala je održano na stadionima Heysel (do tragedije 29 maja, 1985), Wembley i Prater (Ernst Happel), po četiri. Što se tiče gradova, finaliste je najviše puta ugostio Pariz, čak pet, dok je od država Italija bila domaćin sedam puta.

Španski Real Madrid je najviše puta osvojio Ligu prvaka, ukupno deset titula. Drugi po uspjehu je italijanski AC Milan sa sedam, a iza njega dolaze Liverpool F.C., Bayern Minhen (pet titula), Ajax, F.C.Barcelona (četiri puta).

Klub koji osvoji Ligu prvaka dobija prelazni trofej koji mora vratiti UEFA-i dva mjeseca prije sljedećeg finala. Svaki pobjednik dobije manju kopiju trofeja u stalno vlasništvo. Do 2009. godine postojalo je pravilo da klubovi koji osvoje tri titule prvaka Evrope zaredom ili 5 ukupno dobijaju trofej u trajno vlasništvo a UEFA za slijedeću sezonu izrađuje novi, ali je te godine ukinuto.

Pet klubova je u historiji ostvarilo ovaj uspjeh:

  • Real Madrid, osvajanjem prvih pet takmičenja od 1956 do 1960,
  • Ajax, osvojivši tri titule zaredom od 1971 do 1973,
  • Bayern, osvojivši tri titule zaredom od 1974 do 1976,
  • Milan, osvajanjem pete titule 1994,
  • Liverpool, osvajanjem pete titule 2005.
  • Bayern, osvajanjem pete titule 2013.

Rekordi i statistike[uredi | uredi izvor]

Klubovi pobjednici[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak finala Kupa evropskih šampiona i UEFA Lige prvaka
Prvaci i viceprvaci UEFA Lige prvaka
Prvak Viceprvak Godina osvajanja šampionske titule Godina igranja u finalu
 
Španija Real Madrid 11 3 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2016. 1962, 1964, 1981
Italija Milan 7 4 1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007 1958, 1993, 1995, 2005
Njemačka Bayern 5 5 1974, 1975, 1976, 2001, 2013 1982, 1987, 1999, 2010, 2012
Španija Barcelona 5 3 1992, 2006, 2009, 2011, 2015 1961, 1986, 1994
Engleska Liverpool 5 2 1977, 1978, 1981, 1984, 2005 1985, 2007
Holandija Ajax 4 2 1971, 1972, 1973, 1995 1969, 1996
Italija Inter 3 2 1964, 1965, 2010 1967, 1972
Engleska Manchester United 3 2 1968, 1999, 2008 2009, 2011
Italija Juventus 2 6 1985, 1996 1973, 1983, 1997, 1998, 2003, 2015
Portugal Benfica 2 5 1961, 1962 1963, 1965, 1968, 1988, 1990
Portugal Porto 2 0 1987, 2004 —
Engleska Nottingham Forest 2 0 1979, 1980 —
Njemačka Hamburger 1 1 1983 1980
Njemačka Borussia Dortmund 1 1 1997 2013
Rumunija Steaua 1 1 1986 1989
Škotska Celtic 1 1 1967 1970
Francuska Marseille 1 1 1993 1991
Engleska Chelsea 1 1 2012 2008
Holandija Feyenoord 1 0 1970 —
Holandija PSV Eindhoven 1 0 1988 —
Engleska Aston Villa 1 0 1982 —
Jugoslavija Crvena zvezda 1 0 1991 —
Španija Atlético Madrid 0 2 — 1974, 2014
Španija Valencia 0 2 — 2000, 2001
Francuska Stade de Reims 0 2 — 1956, 1959
Italija Fiorentina 0 1 — 1957
Italija Roma 0 1 — 1984
Italija Sampdoria 0 1 — 1992
Njemačka Eintracht Frankfurt 0 1 — 1960
Njemačka Bayer 0 1 — 2002
Njemačka Borussia Mönchengladbach 0 1 — 1977
Francuska Saint-Étienne 0 1 — 1976
Francuska Monaco 0 1 — 2004
Engleska Arsenal 0 1 — 2006
Engleska Leeds United 0 1 — 1975
Jugoslavija Partizan 0 1 — 1966
Grčka Panathinaikos 0 1 — 1971
Belgija Club Brugge 0 1 — 1978
Švedska Malmö 0 1 — 1979

Lista strijelaca[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak najboljih strijelaca Kupa evropskih šampiona i UEFA Lige prvaka
Lista najboljih strijelaca Kupa evropskih šampiona i UEFA Lige prvaka
# Nogometaš[5] Golovi GNF GGF GKF PG UU G Klub
 
1. Portugal Cristiano Ronaldo[6] 78 41 36 1 0.65 119 2002- Manchester United (16), Real Madrid (62)
2. Argentina Lionel Messi[7] 77 37 40 0 0.79 98 2004- Barcelona (77)
3. Španija Raúl González 71 20 51 0 0.49 144 1995-2011 Real Madrid (66), Schalke 04 (5)
4. Holandija Ruud van Nistelrooy 60 6 50 4 0.74 81 1998-2009 PSV (9), Manchester United (38), Real Madrid (13)
5. Ukrajina Andriy Shevchenko 59 18 30 11 0.51 116 1994-2011 Dynamo (23), Milan (32), Chelsea (4)
6. Francuska Thierry Henry 51 12 38 1 0.44 115 1997-2010 Monaco (7), Arsenal (35), Barcelona (9)
7. Italija Filippo Inzaghi 50 16 30 4 0.59 85 1997-2010 Juventus (17), Milan (33)
8. Argentina Alfredo Di Stéfano 49 0.84 58 1955-1964 Real Madrid (49)
9. Portugal Eusébio 47 0.74 63 1961-1974 Benfica (47)
10. Švedska Zlatan Ibrahimović 44 0.39 113 2001- Ajax (7), Juventus (3), Internazionale (6), Barcelona (4), Milan (9), PSG (15)
Obala Slonovače Didier Drogba 44 0.47 94 2003- Marseille (3), Chelsea (36), Galatasaray (5)
Italija Alessandro Del Piero 44 9 32 2 0.48 92 1995-2009 Juventus (44)
Ažurirano: 7. juni 2015.

Vječna tabela[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Vječna tabela UEFA Lige prvaka
Lista najboljih klubova u historiji Lige prvaka 1955-2014.[8]
# Klub Sezone Tit. OU P N I DG PG GR Poeni
 
1. Španija Real Madrid 45 10 377 224 64 89 833 411 +422 512
2. Njemačka Bayern 31 5 292 165 64 63 562 288 +274 394
3. Španija Barcelona 25 4 260 149 61 50 510 255 +255 359
4. Engleska Manchester United 25 3 253 141 62 50 469 240 +229 344
5. Italija Milan 28 7 249 125 64 60 416 231 +185 314
6. Italija Juventus 29 2 222 109 55 58 357 221 +136 273
7. Portugal Benfica 34 2 217 100 50 67 366 234 +132 250
8. Engleska Liverpool 21 5 180 100 40 40 321 152 +169 240
9. Portugal Porto 29 2 204 91 48 65 294 219 +75 230
10. Ukrajina Dynamo Kijev 31 0 211 91 44 76 306 259 +47 226

Himna[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Himna UEFA Lige prvaka

Himna Lige prvaka je svečana pjesma po imenu "Champions League", kompozitora Tonija Brittena. Izvodi je Kraljevska filharmonija, a pjeva hor Akademije Sv. Martina, na tri Uefina službena jezika: Engleskom, Njemačkom i Francuskom. Himna se izvodi prije početka svake utakmice od grupne faze pa do finala Lige prvaka. Himna je duga oko tri minute, a zanimljivo je da nikada nije bila puštena u komercijalnu upotrebu.

Finansije[uredi | uredi izvor]

Liga prvaka je visoko profitabilno takmičenje, pogotovo za klubove koji se plasiraju u grupnu fazu. UEFA svim klubovima učesnicima dijeli dio novca ostvarenog prodajom TV prava. U sezoni 2012/13 količine novca podijeljene klubovima varirale su od 10.5 miliona Eura (Dinamo) do 65.3 miliona Eura koliko je dobio Juventus [9].

Pored ovoga klubovi kroz prodaju karata, dresova i sponzorstva osiguravaju znatna sredstva upravo zahvaljujući igranju u Ligi prvaka.

TV-prijenos u Bosni i Hercegovini[uredi | uredi izvor]

Što se tiče TV-prijenosa u BiH, Liga prvaka utorkom se prenosi na BHRT-u, FTV-u i RTRS-u[10], a srijedom na OBN-u.[11]

Također pogledajte[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ History Intertoto cup, uefa.com; pristupljeno: 17. 5. 2014.
  2. ^ History UEFA Cup Winners' Cup, uefa.com; pristupljeno: 17. 5. 2014.
  3. ^ http://www.uefa.com/magazine/news/Kind=512/newsId=419682.html
  4. ^ 1955/56: Madrid claim first crown, uefa.com; pristupljeno; 17. 5. 2014.
  5. ^ ALL-TIME RECORDS 1955-2015, uefa.com; pristupljeno: 7. 6. 2015.
  6. ^ Cristiano Ronaldo, uefa.com; pristupljenoː 7. 5. 2015.
  7. ^ Lionel Messi, uefa.com; pristupljenoː 7. 5. 2015.
  8. ^ Vječna tabela UEFA lige prvaka 1955-2014, uefa.com; pristupljeno: 4. 12. 2014.
  9. ^ UEFA CHAMPIONS LEAGUE: Distribution to clubs 2012/13, uefa.com; pristupljeno: 17. 5. 2014.
  10. ^ Otkupljena prava: BHT1, FTV i RTRS prenose Ligu prvaka i Ligu Evrope, bh-news.com; pristupljeno: 17. 5. 2014.
  11. ^ Bosnia and Herzegovina TV deals concluded, uefa.com; pristupljeno: 17. 5. 2014.

Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]

Commons logo
 Commons ima datoteke na temu: UEFA Liga prvaka
Kup evropskih šampiona i UEFA Liga prvaka
Kup evropskih šampiona (1955–1992)
Sezone
Finala
Liga prvaka (1992–danas)
Sezone
Ligaprvaka.png
Finala
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=UEFA_Liga_prvaka&oldid=2726696"