Splitsko-dalmatinska županija
Splitsko-dalmatinska županija | |
|---|---|
 Zastava  Grb | |
 Geografski položaj u Hrvatskoj | |
| Država |  Hrvatska |
| Sjedište | Split |
| Vlada | |
| • Župan | Zlatko Ževrnja |
| Površina | |
| • Ukupno | 4.534 km2 |
| Stanovništvo | |
| • Ukupno | 454.798 |
| • Gustoća | 100,30 /km2 |
Splitsko-dalmatinska županija je županija u srednjoj Dalmaciji sa sjedištem u Splitu. Županija pokriva 4.534 kvadratnih kilometara, a 2001. je imala 463.676 stanovnika.
Historija[uredi | uredi izvor]
Od početka naseljavanja balkanskog poluostrva ova područja su bila pogodna mjesta za život, što su i ljudi shvatili. Tokom vijekova vlast se stalno mjenjala, pa su ovdje vladali (u cijelosti ili dijelom) pored hrvatskih vladara srednjovjekovnih hrvatskih država , i srednjovjekovne Bosne, Iliri, stari Grci, stari Rimljani, Bizant, Mleci, Normani (pojedini gradovi i to nakratko), Osmansko Carstvo, Napoleonova Francuska, Engleska, Austro-Ugarska, a bila je dio Države SHS, Kraljevine Jugoslavije, fašističke Italije (kratka okupacija), NDH, socijalističke Jugoslavije, te je sada dio nezavisne Republike Hrvatske.
Administrativna podjela[uredi | uredi izvor]
Županija je podijeljena na 16 gradova i 39 općina.
- Gradovi:
| Grad | Grb | Površina (km2) |
Br. stanovnika | Naselja |
|---|---|---|---|---|
| Hvar |  |
75,50 | 4.251 | |
| Imotski |  |
73,25 | 10.764 | |
| Kaštela | .gif) |
57,67 | 38.667 | |
| Komiža | .gif) |
48,00 | 1.526 | |
| Makarska | .gif) |
28,00 | 13.834 | |
| Omiš | .gif) |
266,20 | 14.936 | |
| Sinj | .gif) |
181,00 | 24.826 | |
| Solin | .gif) |
18,37 | 23.926 | |
| Split |  |
79,33 | 178.102 | |
| Stari Grad | .gif) |
52,59 | 2.781 | |
| Supetar |  |
30,00 | 4.074 | |
| Trilj | .gif) |
267,00 | 9.109 | |
| Trogir | .gif) |
39,10 | 13.192 | |
| Vis | .gif) |
52,00 | 1.934 | |
| Vrgorac | .gif) |
284,00 | 6.572 | |
| Vrlika | .gif) |
243,00 | 2.177 |
- Općine:
| Općina | Grb | Površina (km2) |
Br. stanovnika | Naselja |
|---|---|---|---|---|
| Baška Voda |  |
19,00 | 2.775 | |
| Bol | .gif) |
23,00 | 1.630 | |
| Brela | .gif) |
27,00 | 1.703 | |
| Cista Provo | .gif) |
98,00 | 2.335 | |
| Dicmo |  |
68,00 | 2.802 | |
| Dugi Rat | .gif) |
10,80 | 7.092 | |
| Dugopolje | .gif) |
63,50 | 3.469 | |
| Gradac | .gif) |
49,00 | 3.261 | |
| Hrvace | .gif) |
210,00 | 3.617 | |
| Jelsa | .gif) |
146,28 | 3.582 | |
| Klis | .gif) |
176,10 | 4.801 | |
| Lećevica | 87,66 | 583 | ||
| Lokvičići | .gif) |
31,11 | 807 | |
| Lovreć | .gif) |
105,25 | 1.699 | |
| Marina | .gif) |
108,80 | 4.595 | |
| Milna | 35,00 | 1.034 | ||
| Muć | 210,80 | 3.882 | ||
| Nerežišća | 79,00 | 862 | ||
| Okrug | .gif) |
9,80 | 3.349 | |
| Otok | .gif) |
95,00 | 5.474 | |
| Podbablje |  |
41,76 | 4.680 | |
| Podgora | 79,95 | 2.518 | ||
| Podstrana | .gif) |
11,52 | 9.129 | |
| Postira | .gif) |
47,00 | 1.559 | |
| Prgomet | 77,23 | 673 | ||
| Primorski Dolac | .gif) |
31,23 | 770 | Primorski Dolac |
| Proložac | .gif) |
85,60 | 3.802 | |
| Pučišća |  |
106,00 | 2.171 | |
| Runovići | .gif) |
60,21 | 2.416 | |
| Seget | .gif) |
77,90 | 4.854 | |
| Selca | .gif) |
53,00 | 1.804 | |
| Sućuraj | .gif) |
44,65 | 463 | |
| Sutivan | .gif) |
22,00 | 822 | Sutivan |
| Šestanovac | .gif) |
88,90 | 1.958 | |
| Šolta | .gif) |
58,98 | 1.700 | |
| Tučepi | .gif) |
16,00 | 1.931 | Tučepi |
| Zadvarje | .gif) |
13,40 | 289 | |
| Zagvozd | 124,09 | 1.188 | ||
| Zmijavci | .gif) |
13,82 | 2.048 | Zmijavci |
 |
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Broj stanovnika po popisima[1] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| 164.242 | 182.405 | 195.741 | 222.030 | 249.867 | 268.187 | 274.522 | 292.321 | 296.840 | 314.933 | 339.686 | 389.277 | 436.680 | 474.019 | 463.676 | 454.798 |
Prema popisu stanovništva iz 2001. županija je imala 463.676 stanovnika (10.5 % ukupnog stanovništva Hrvatske - 2. najnaseljenija županija nakon grada Zagreba) sa prosječnom gustoćom naseljenosti od 102 stanovnika/km2.
Etnički sastav: Hrvati 96.3%, Srbi 1.2%, Albanci 0.2%, Bošnjaci 0.2%, Slovenci 0.2% i drugi.
Veći gradovi u unutrašnjosti su Sinj (11.500 u gradu i 25.373 s okolicom), Imotski (4.350) i Vrgorac (2.200). Osim najvećeg grada Splita (189.000 u gradu i 240.000 s Kaštelima i Solinom), obalni gradovi su Trogir (11.000), Omiš (6.500) i Makarska (13.400). Naselja na ostrvima su manja zbog velikog iseljavanja, ali imaju urbani karakter. Među njima su Supetar (3.000) na Braču, Hvar (3.700) i Stari Grad (1.900) na Hvaru, Vis (1.800) i Komiža (1,500) na Visu.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Županija ima tri glavne reljefne cjeline: visoko zaleđe (Dalmatinska zagora) s brojnim krškim poljima, uzak i gusto naseljen obalni pojas, te ostrva. Dio Dinarida čini granicu s Bosnom i Hercegovinom, dok planine Kozjak, Mosor i Biokovo razdvajaju obalni pojas od zaleđa.
Županija sa ostatkom Hrvatske povezuje nedavno sagrađen autoput Split-Karlovac-Zagreb s četiri trake, kao i lička željeznica. Međunarodni aerodrom Split-Kaštela koristi se uglavnom za turističke letove ljeti. Postoji i manje asfaltirano uzletište na ostrvu Braču.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Najvažnija prviredna djelatnost je turizam. Proizvodnja i poljoprivreda su u opadanju.
Županijska uprava[uredi | uredi izvor]
Županijska skupština ima 51 predstavnika.
Kultura[uredi | uredi izvor]
![[icon]](/wiki/Datoteka:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. |
Znamenitosti[uredi | uredi izvor]
Splitsko-dalmatinska županija ima mnogo znamenitosti počevši sa samim gradom Splitom kao županijskim središtem.
Mnogo je kulturnog nasljeđa iz grčkog i rimskog perioda, baroka, prahistorije, gotike i romantike.
Reference[uredi | uredi izvor]
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Splitsko-dalmatinska županija |
