Sigismund, car Svetog Rimskog Carstva
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Sigismund | |
|---|---|
 | |
| Car Svetog Rimskog Carstva | |
| Vladavina | 1433 - 9. decembar 1437 |
| Prethodnik | Karlo IV |
| Nasljednik | Fridrik III |
| Krunidba | 31. maj 1433. |
| Kralj Ugarske i Hrvatske | |
| Vladavina | 1387. - 1437. |
| Prethodnik | Marija |
| Nasljednik | Albert |
| Krunidba | 31. mart 1387. |
| Kralj Bohemije | |
| Vladavina | 1419. - 1437. |
| Prethodnik | Vaclav IV |
| Nasljednik | Albert |
| Krunidba | 27. juli 1420. |
| Supružnik | Marija, kraljica Ugarske Barbara Celjska |
| Djeca | Elizabeta Luksemburška |
| Dinastija | Luksemburg |
| Otac | Karlo IV, car Svetog Rimskog Carstva |
| Majka | Elizabeta Pjast |
| Rođenje | 14. februar 1368. Prag |
| Smrt | 9. decembar 1437. |
Sigismund Luksemburški (14. februar 1368 – 9. decembar 1437) bio je kralj Ugarske i Hrvatske od 1387. do 1437, kralj Bohemije od 1419. do 1437. i car Svetog Rimskog Carstva od 1433. do 1437. Bio je jedan od pokretačkih snaga iza Vijeća u Konstansi koji je okončao zapadni raskol i doveo do Husitskih ratova. Kao član dinastije Luksemburg bio je visoko obrazovan i govorio je nekoliko jezika (francuski, njemački, mađarski, italijanski i latinski). Sahranjen je u Nagyváradu, Kraljevina Ugarska (danas Oradea, Rumunija), pored groba ugarskog kralja Ladislava I.
Brakovi i porodica
[uredi | uredi izvor]Brak s Marijom Anžuvinskom
[uredi | uredi izvor]Godine 1387. oženio se hrvatsko-ugarskom kraljicom Marijom, kćerkom kralja Ludovika I i Elizabete Kotromanić, te time postao iure uxoris hrvatsko-ugarski kralj budući da je srednjevjekovno pravo mužu garantovalo sav posjed njegove žene. Brak između Marije i Sigismunda sklopljen je u zamku Zvolen, a Sigismund je okrunjen 31. marta 1387. godine.
Nepopularni brak između Marije i Sigismunda, stranca kojem je sada pripala jednaka vlast nad Ugarskom, ubrzo je izazvao revolt plemstva. Tokom njenog zatvoreništva u Novigradu, godinu dana nakon smrti Karla Dračkog, Mariji je pred očima zadavljena majka, bivša kraljica Elizabeta Kotromanić, za što je Marija sumnjičila svog supruga. Marija je oslobođena je 1387. godine, a nakon povratka na vlast njen odnos sa Sigismundom se znatno pogoršao.
Brak s Barbarom Celjskom
[uredi | uredi izvor]Marija je umrla pod sumnjivim okolnostima u visokoj trudnoći, ipak ne ostavivši iza sebe djece, kao posljednji Anžuvin na ugarskom tronu. Sigismund, njen udovac, zadržao je njeno kraljevstvo, kao što je to bio srednjovjekovni običaj, a njegova nasljednica bila je kćerka iz drugog braka sa Barbarom Celjskom, čija je nana bila Marijina tetka po majci.
Vladavina i ratovanje
[uredi | uredi izvor]Poslije očeve smrti Sigismund je postao i car Svetog Rimskog Carstva 1411. godine, ali za cara je krunisan u Rimu tek 1433. godine. Godine 1419. naslijedio je češku krunu od svoga brata Vjenceslava IV, a okrunjen je 27. jula 1420. godine.
Sigismund je organizovao krstaški rat protiv Osmanlija. Poražen je kod Nikopolja 1396. godine. Vodio je rat sa Venecijom. Najviše problema imao je sa napuljskim kraljem Ladislavom, protivnikom u borbi za hrvatsko-ugarsko prijestolje iz dinastije Anžuvinaca. Sigismund je jedan od organizatora crkvenog sabora u Konstanci (1414-1418), koji je osudio učenje Jana Husa. Jan Hus je spaljen a poslije toga husitski ratovi pratili su njegovu čitavu vladavinu. Sigismund je osnovao čuveni Zmajev red, kako bi kontrolisao brojne vazale u susjedstvu svoje države. Priredio je čuveni turnir u Budimu 1412. godine.
Odnos s Bosnom
[uredi | uredi izvor]Sigismund je izuzetno značajan ugarski vladar u odnosima između Bosne i Ugarske. Dugogodišnji napori Sigismunda Luksemburškog za osvajanje Bosne i preuzimanje bosanske krune završili su neuspješno. Sigismund je ostvario jak pritisak na Bosnu u doba kralja Stjepana Dabiše, ali su Bosanci iskoristili njegove probleme poslije poraza kod Nikopolja i prišli njegovom protivniku Ladislavu. Njegovi pokušaji nametanja uticaja preko kralja Stjepana Ostoje završili su bezuspješno. Na njegovu stranu prišao je Hrvoje Vukčić Hrvatinić 1409, a i ostali velikaši u Bosni do kraja 1411. No, tada su okolnosti bile drugačije. Bosanska kruna nije više bila u opticaju kao osnova međusobnih odnosa. Poslije raskida sa Hrvojem Vukčićem, bosansku Srebrenicu predao je na upravu despotu Stefanu Lazareviću. Nešto kasnije, 1427. Sigismund je napravio sporazum po kojem su bosansku krunu kralja Tvrtka II trebali da naslijede predstavnici Celjskih, njegov punac Herman II Celjski, ali ni ta kombinacija nije imala realne osnove.
Sigismund je bio veliki rival bosanskih vladara i velmoža. Njegova snaga demonstrirana je srednjom i istočnom Evropom, ali njegova južna politika, kroz odnos prema Bosni, nije uvijek bila u prvom planu, pa se stabilan susjed, kao što je to bila Bosna, dugo vremena tolerisao i kao protivnik.
Smrt
[uredi | uredi izvor]Njegovom smrću 9. decembra 1437. godine na izumiranje je osuđena dinastija Luksemburgovaca, koja će konačno izumrijeti smrću njegove kćerke Elizabete. U Njemačkoj, Ugarskoj, Hrvatskoj i Češkoj naslijedio ga je kćerkin muž, Albert II Habsburški.
| Vladarske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodnik: Karlo IV |
Car Svetog Rimskog Carstva 1433-1437 |
Nasljednik: Fridrik III
|
| Prethodnik: Marija |
Kralj Ugarske 1387-1437 s Marijom do 1395. |
Nasljednik: Albert (II) |
| Prethodnik: Vjenceslav IV |
Kralj Češke 1420-1437 | |
| Prethodnik: Robert |
Kralj Njemačke 1411-1433 | |
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]