Idi na sadržaj

Nancy Grace Roman Space Telescope

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Dr Shawn Domagal-Goldman prezentira WFIRST.

Nancy Grace Roman Space Telescope (skraćeno Roman ili Roman Space Telescope), prethodno pod imenom Wide Field Infrared Survey Telescope (WFIRST) jeste buduća infracrvena svemirska opservatorija koju je 2010. preporučio  Decadal Survey komitet Državnog istraživačkog vijeća SAD kao vrhunski prioritet za sljedeću deceniju astronomije. Na dan 17.  februara, 2016, WFIRST je formalno označen kao misija NASA-e.[1] Planirano je da bude lansiran u L2 orbitu Sunce-Zemlja do maja 2027. godine. Nazvan je po bivšoj šefici astronomije NASA-e Nancy Grace Roman.

Zasnovan je na postojećem primarnom ogledalu širokog vidnog polja od 2,4 m i nosit će dva naučna instrumenta. Instrument širokog polja (WFI) je višepojasna kamera od 300,8 megapiksela u vidljivom i bliskom infracrvenom području, koja pruža oštrinu slika uporedivu s onom koju postiže Hubble svemirski teleskop u vidnom polju od 0,28 kvadratnih stepeni, što je 100 puta veće od foto kamera na Hubbleu. Koronografski instrument (CGI) je kamera i spektrometar visokog kontrasta i malog vidnog polja koji pokriva vidljive i bliske infracrvene talasne dužine koristeći novu tehnologiju supresije zvjezdane svjetlosti.

Dizajn WFIRST je baziran na projektima koji su predlagali NASA i DOE za misiju Joint Dark Energy. WFIRST dodaje neke posebne mogućnosti originalnom JDEM prijedlogu, uključujući traženje planeta van Sunčevog sistema korištenjem gravitacionog "mikrolensinga".[2] U sadašnjem stanju (2015),[3] veliki dio njegove primarne misije će biti fokusiran na istraživanje historije širenja svemira i rast kosmičkih struktura pomoću višestrukih metoda  u preklapajućim oblastima crvenog pomaka, sa ciljem preciznog mjerenja efekata tamne energije,[4] konzistentnosti opće teorije relativnosti, i zakrivljenosti prostorvremena.

Od maja 2024. godine, planirano je da Roman bude lansiran raketom SpaceX Falcon Heavy prema ugovoru koji precizira spremnost do oktobra 2026. godine podržavajući NASA-inu obavezu lansiranja u maju 2027. godine.

Razvoj misije

[uredi | uredi izvor]

Dizajn Rimskog svemirskog teleskopa dijeli naslijeđe s raznim predloženim dizajnima za Zajedničku misiju tamne energije (JDEM) između NASA-e i Ministarstva energetike (DOE).

Originalni dizajn, nazvan WFIRST Design Reference Mission 1, proučavan je 2011–2012. godine, a sadržavao je neometani anastigmatski teleskop s tri ogledala promjera 1,3 m (4,3 stope).[13] Sadržavao je jedan instrument, spektrometar s vidljivim do bliskim infracrvenim spektrometrom s prizmom bez proreza.

Godine 2012. pojavila se još jedna mogućnost: NASA bi mogla koristiti polovni teleskop Nacionalnog izviđačkog ureda (NRO) proizvođača Harris Corporation za izvršenje misije poput one planirane za WFIRST. NRO je ponudio donaciju dva teleskopa, iste veličine kao i svemirski teleskop Hubble, ali s kraćom žarišnom daljinom i stoga širim vidnim poljem. Ovo je dalo važan politički zamah projektu, iako teleskop predstavlja samo skroman dio troškova misije. Osnovni dizajn NGRST uključuje koronarograf koji omogućava direktno snimanje egzoplaneta.

Razmatrano je nekoliko oblika WFIRST/Roman. To je uključivalo konfiguraciju zajedničke misije tamne energije i Omega, privremenu referentnu misiju dizajna s teleskopom od 1,3 m,[5] referentnu misiju dizajna 1 [6] s teleskopom od 1,3 m, referentnu misiju dizajna 2 s teleskopom od 1,1 m i nekoliko iteracija konfiguracije AFTA od 2,4 m.

U završnom izvještaju iz 2015. godine, teleskop je razmatran i za geosinhronu orbitu i za orbitu oko Lagrangeove tačke Sunce-Zemlja L2. Tačka L2 ima nedostatke u odnosu na geosinhronu orbitu u dostupnoj brzini podataka i potrebnom potisnom gorivu, ali prednosti u smislu poboljšanih ograničenja posmatranja, bolje termičke stabilnosti i benignijeg radijacionog okruženja. Neki naučni slučajevi (kao što je paralaksa mikroleće egzoplaneta) su poboljšani na L2, ali mogućnost robotskog servisiranja na bilo kojoj od lokacija trenutno nije poznata. Do februara 2016. godine odlučeno je da se koristi halo orbita oko L2.

Projekat vodi tim iz NASA-inog Centra za svemirske letove Goddard u Greenbeltu, Maryland. Dana 30. novembra 2018. godine, NASA je objavila da je dodijelila ugovor za teleskop. Ugovor se odnosio na dio pod nazivom OTA, Optički sklop teleskopa, a traje do 2025. godine.

Naučni ciljevi

[uredi | uredi izvor]

Naučni ciljevi teleskopa su usmjereni na rješavanje najsavremenijih pitanja u kosmologiji i istraživanju egzoplaneta, uključujući:

  • Odgovaranje na osnovna pitanja o tamnoj energiji, komplementarno misiji Euclid Evropske svemirske agencije (ESA), uključujući: Da li je kosmičko ubrzanje uzrokovano novom energetskom komponentom ili slomom opšte relativnosti na kosmološkim skalama? Ako je uzrok nova energetska komponenta, da li je njena gustina energije konstantna u prostoru i vremenu ili se razvijala tokom historije svemira? Teleskop će koristiti tri nezavisne tehnike za ispitivanje tamne energije: barionske akustične oscilacije, posmatranje udaljenih supernova i slabo gravitaciono sočivo.
  • Kompletiranje liste egzoplaneta kako bi se pomoglo u odgovorima na nova pitanja o potencijalu za život u svemiru: Koliko su česti sunčevi sistemi poput našeg? Koje vrste planeta postoje u hladnim, vanjskim regijama planetarnih sistema? – Šta određuje nastanjivost svjetova sličnih Zemlji? Ovaj popis koristi tehniku ​​koja može pronaći egzoplanete do mase samo nekoliko puta veće od Mjesečeve: gravitaciono mikrosočivo. Lista bi također uključivala uzorak slobodno plutajućih planeta s masama približno do mase Marsa.
  • Uspostavljanje gostujućeg istraživačkog načina rada, omogućavajući odgovore na različita pitanja o našoj galaksiji i svemiru.
  • Obezbjeđivanje koronagrafa za direktno snimanje egzoplaneta koji će pružiti prve direktne slike i spektre planeta oko naših najbližih susjeda, sličnih našim vlastitim divovskim planetama.
  • Detekcija primordijalnih crnih rupa.[7]

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ↑ "NASA Introduces New, Wider Set of Eyes on the Universe" (Press release). 18. 2. 2016. Pristupljeno 18. 2. 2016.
  2. ↑ National Research Council (2010). New Worlds, New Horizons in Astronomy and Astrophysics. Washington, D.C.: National Research Council. ISBN 0-309-15802-8. Pristupljeno 27. 1. 2011. Referenca sadrži prazan nepoznati parametar: |coauthors= (pomoć)
  3. ↑ "WFIRST Science Definition Team 2015 Report" (PDF). 10. 3. 2015. Pristupljeno 23. 2. 2016.
  4. ↑ WFIRST Wide-Field Infrared Telescope Home Page, http://wfirst.gsfc.nasa.gov/about/ Arhivirano 11. 10. 2015. na Wayback Machine
  5. ↑ Green, J. & Schechter, P. (11 July 2011). "WFIRST IDRM"
  6. ↑ Green, J.; et al. (15 August 2012). "WFIRST DRM2". arXiv:1208.4012 [astro-ph.IM
  7. ↑ Balzer, Ashley (7 May 2024). "How NASA's Roman Mission Will Hunt for Primordial Black Holes". NASA.gov. NASA.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Nancy_Grace_Roman_Space_Telescope&oldid=3766353"