Carica Matilda
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Matilda | |
|---|---|
 | |
| Gospodarica Engleza | |
| Supružnik | Henrik V, car Svetog Rimskog Carstva Gotfrid V, grof Anžuja |
| Djeca | Henrik II, kralj Engleske Gotfrid VI, grof Anžuja Vilim Anžuvinski |
| Dinastija | Normanska dinastija |
| Otac | Henrik I, kralj Engleske |
| Majka | Matilda Škotska |
| Rođenje | 1101. |
| Smrt | 10. septembar 1167. |
Matilda (1101 – 10. septembar 1167) bila je kćerka engleskog kralja Henrika I.
Mladost i prvi brak
[uredi | uredi izvor]Matilda je bila kćerka engleskog kralja Henrika I i Matilde Škotske. Sa sedam godina Matilda je zaručena za Henrika V, cara Svetog Rimskog Carstva te je poslana u Sveto Rimsko Carstvo 1111, kako bi tamo bila pripremana za svoju buduću ulogu carice. Matilda i Henrik V vjenčani su 7. januara 1114.
U martu 1116. Matilda i Henrik V posjetili su Rim i Toskanu, gdje je Matilda za vrijeme muževe odsutnosti vršila dužnost regenta. Iako je bila oslovljavana kao carica tokom svog braka sa Henrikom V i dugo nakon njegove smrti, upitno je da li je tu titulu mogla nositi pošto je legitimni papa nikada nije krunisao za caricu. Biskupi njenog muža imali su samo ovlasti da je krunišu za njemačku kraljicu, što su i učinili.
Prestolonasljednica Engleske
[uredi | uredi izvor]Nakon smrti Henrika V 1125. Matilda je ostala udovica u dobi od 23 godine i bez djece. Matildin brat, Vilim Adelin, nestao je nekoliko godina prije kada je brod kojim je putovao potonuo, te je Matilda ostala jedini zakonski nasljednik engleske krune. Vratila se u Englesku i otac ju je priznao za svoju prijestolonasljednicu uz saglasnost barona koji su se zakleli da će je prihvatiti za monarhinju ako Henrik I umre ne ostavivši zakonskog sina.
Godine 1127. ponovo se udala, i to za Gotfrida, nasljednika grofovije Anžuj u zapadnoj Francuskoj. Gotfrid je bio 11 godina mlađi od Matilde, koja je udavši se za njega postala grofica od Maine. Njihov brak u početku nije bio sretan; Matilda ga je ubrzo napustila i vratila se ocu. Par se pomirio 1131. i nastavio zajednički život. Imali su tri sina: Henrika rođenog 5. marta 1133, Gotfrida rođenog 1134, i Vilima rođenog 1136. Rođenje njenog drugog sina, nazvanog po ocu, bilo je teško i skoro uzrokovalo Matildinu smrt.
Rat sa Stefanom
[uredi | uredi izvor]Henrik I umro je 1135. i Matilda, koja je u to vrijeme sa mužem živjela u Anžuju, je trebala naslijediti englesku krunu. Međutim, njen rođak, Stjepan od Bloisa, iskoristio je Matildino odsustvo i uzurpirao je tron uz podršku većine barona koji su time prekršili zakletvu Matildi.
Uslijedio je dugi građanski rat tokom kojeg nijedna strana nije bila u prednosti duži period vremena. Stjepanu je najveću podršku pružala njegova supruga, Matilda I, grofica Bolonje, imenjakinja i prva rodica carice Matilde. Matildi je, sa druge strane, veliku podršku pružao njen polubrat, Robert od Gloucestera.
Matilda je u najvećoj prednosti bila u aprilu 1141, kada je njena vojska potukla i zarobila Stjepana u bici kod Lincolna, nakon čega je Stjepan zbačen s prijestolja. Matilda je tako dobila kontrolu nad kraljevstvom, ali sebe nije proglasila kraljicom, pošto je titulu željela uzeti nakon svoje krunidbe, već se nazivala gospodaricom Engleza.
Nedugo nakon što je zarobila Stjepana, njegova supruga je pokrenula napad na Matildu i porazila je u bici kod Winchestera, te u razmjeni oslobodila Stjepana. Nakon dugotrajnih borbi koji su Englesku uveli u razdoblje anarhije Matilda je 1147. bila prisiljena skloniti se kod polubrata u Normandiju. Nakon Robertove smrti bila je prisiljena vratiti se u Anžuj.
Posljednje godine
[uredi | uredi izvor]Matilda nije gubila nadu; Stjepan je uspio osigurati krunu sebi, ali ne i svojim potomcima. Njegova vladavina je bila problematična i engleski baroni su ga natjerali da za svog nasljednika prizna Matildinog najstarijeg sina. Matilda se skrasila u Rouenu tokom posljednjih godina svoga života. Tu je imala vlastiti dvor i vodila je vojvodstvo tokom Henrikove odustnosti. Svjedočila je sukobima njenog najstarijeg sin Henrika i drugog sina Gotfrida, te preranoj smrti dvojice mlađih sinova. Tokom sinove vladavine Matilda je slavljena u Engleskoj i njeno ime je uvijek stajalo pored njegovog.
Matilda je umrla u Rouenu i tamo je sahranjena. Na njenom grobu je natpis: "Velika po rođenju, veća po braku, najveća u potomstvu; Ovdje leži Matilda, kćerka, žena i majka Henrika". Iako krunu nikada nije formalno dobila, ali neko vrijeme jeste vladala, Matilda je uspjela osigurati da njen sin Henrik naslijedi Stjepana 1154. kao kralj Engleske, prvi iz dinastije Plantagenet.
| Prethodi: | Gospodarica Engleza | Slijedi: |
| Stjepan | Stjepan |
