Nacionalna biblioteka Norveške
| Nasjonalbiblioteket | |
 | |
.jpg) Zgrada biblioteke u Oslu | |
| Otvorena | 1989 |
|---|---|
| Lokacija | Oslo, Norveška |
| Koordinate | 59°54′50.61″N 10°43′2.85″E / 59.9140583°N 10.7174583°E |
| Predmeti | zbirke rukopisa, posebne zbirke knjiga, muzike, radio i TV programa, filma, pozorišta, mapa, plakata, slika, fotografija, elektronskih dokumenata i novina. |
| Vrsta | Nacionalna biblioteka |
| Veličina | 8,5 miliona predmeta |
| Pristup | Čitaonice: besplatno. Registracija za pozajmljivanje za rezidente ili državljanin Norveške starije od 18 godina |
| Direktor | Aslak Sira Myhre |
| Zaposleni | 420 |
| Veb-sajt | nb |
Nacionalna biblioteka Norveške (norveški: Nasjonalbiblioteket) osnovana je 1989. Njen glavni zadatak je "čuvati prošlost za budućnost". Biblioteka se nalazi i u Oslu i u Mo i Rani. Zgrada u Oslu je obnovljena i ponovo otvorena 2005.
Prije postojanja Nacionalne biblioteke, Univerzitetskoj biblioteci u Oslu dodijeljeni su zadaci koji inače spadaju u nacionalnu biblioteku.
Norveška ISBN agencija, odgovorna za dodjelu ISBN ova sa prefiksom 82- i 978-82-, dio je Nacionalne biblioteke Norveške. Nacionalna biblioteka je također odgovorna za obavezne depozite od izdavača u Norveškoj. Sav materijal se dostavlja besplatno.
Aslak Sira Myhre je nacionalni bibliotekar od novembra 2014.[1]
Historija[uredi | uredi izvor]
Norveška je 15. augusta 2005. otvorila potpuno funkcionalnu nacionalnu biblioteku po prvi put u svojoj historiji.[2] To se dogodilo tačno 100 godina nakon što je Norveška raskinula svoju uniju sa Švedskom. Iako je sticanje nezavisnosti 1905. označilo vrhunac norveškog nacionalizma, Norveškoj je trebalo jedno stoljeće da od suverene nacionalne države do osnivanja svoje nacionalne biblioteke. Osnivanje nacionalne biblioteke evoluiralo je kao rezultat dugotrajnog političkog procesa. Od 1813. Biblioteka Univerziteta u Oslu je funkcionisala i kao univerzitetska biblioteka i kao nacionalna biblioteka.
Norveška je 1989. uspostavila repozitorijum u Rani u sjevernom dijelu zemlje kao dio nacionalne biblioteke, sa mandatom da čuva sve što je objavljeno u zemlji u skladu sa revidiranom verzijom Zakona o legalnom depozitu. Biblioteka Univerziteta u Oslu zadržala je svoj mandat da čuva historijske i jedinstvene zbirke i da sve svoje zbirke učini dostupnim javnosti. Godine 1999. ovi zadaci su objedinjeni u okviru novoosnovanog ogranka nacionalne biblioteke u Oslu. Privremeno je uređeno za period od 1999. do 2005, dok se zgrada biblioteke renovirala. Godine 2005. nacionalna biblioteka se preselila u renoviranu zgradu u Oslu, što je označilo pravi početak ove nove nacionalne institucije. Ponovnim otvaranjem 2005, nacionalna biblioteka je pokrenula redizajniranu web stranicu. Ustanova je namjeravala da se predstavi kao moderna biblioteka, sa fizičkim prisustvom i digitalnim izgledom. Prema web stranici, to je trebao biti glavni izvor informacija o Norveškoj, Norvežanima i norveškoj kulturi, te glavni izvor Norveške za prikupljanje, arhiviranje i distribuciju norveških medija.[2]
Projekt digitalne biblioteke[uredi | uredi izvor]
Nacionalna biblioteka Norveške započela je proces digitalizacije 2006. sa ciljem da digitalizuje cjelokupnu zbirku. U oktobru 2012. ministarka kulture, Hadia Tajik, otvorila je web stranicu "Bokhylla" (na norveškom 'Polica s knjigama') kao stalnu uslugu. Kada je pokrenuta, usluga je nudila 104.000 knjiga na mreži od procijenjenih 250.000 ukupno objavljenih knjiga u Norveškoj prije 2000. Digitalna biblioteka Norveške se ponekad naziva i NBdigital.[3]
Zbog ograničenja autorskih prava, "Bokhylla" primjenjuje blokiranje IP adresa na neke od knjiga koje su dostupne samo za norveške IP adrese. Za pristup izvan norveškog IP-prostora, korisnici se moraju prijaviti putem posebnog obrasca.[4]
U 2013, "Bokhylla" je prijavila 51 milion pregleda stranica u 2012, što ukazuje da je, za svoje korisnike, Nacionalna biblioteka Norveške u suštini digitalna biblioteka.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Lauritsen, Vibeke; Allkunne (23. 1. 2023), "Aslak Sira Myhre", Store norske leksikon (jezik: norveški), arhivirano s originala, 28. 1. 2023, pristupljeno 9. 6. 2023
- ^ a b AKLE, Marianne (okctobar 2010). "National reproduction: Norway's new national library". Nations & Nationalism. 16 (4): 753–773. doi:10.1111/j.1469-8129.2010.00450.x. Provjerite vrijednost datuma u parametru:
|date=(pomoć) - ^ "Homepage". National Library of Norway. Arhivirano s originala, 10. 7. 2022. Pristupljeno 17. 7. 2022.
- ^ "Access request form". National Library of Norway. Arhivirano s originala, 15. 9. 2017. Pristupljeno 20. 10. 2023.
- ^ "BCUL Annual Report 2013" (PDF). National Library of Norway.[trajno mrtav link]