Nacionalna biblioteka Armenije
| Հայաստանի ազգային գրադարան | |
 Glavni ulaz u zgradu | |
| Otvorena | 1832 |
|---|---|
| Lokacija | Jerevan, Armenija |
| Vrsta | Nacionalna biblioteka |
| Veličina | 6,6 miliona predmeta |
| Direktor | Anna Chulyan |
| Veb-sajt | nla |
Nacionalna biblioteka Armenije (armenski: Հայաստանի ազգային գրադարան) je nacionalna javna biblioteka u Jerevanu, Armenija. Osnovana je 1832. kao dio državne gimnazije-škole u Jerevanu. Biblioteka je kulturno skladište za cijelu republiku.
Historija[uredi | uredi izvor]
Nacionalna biblioteka Armenije najveće je svjetsko skladište armenskih izdavanja i centar nacionalne bibliografije. Kao naučna, kulturna i informativna institucija, stvara neophodne uslove za prikupljanje, obradu, očuvanje i širenje armenske štampane kulturne baštine. Biblioteka je nacionalni bibliografski centar Armenije.
Zbirke biblioteke formirane su na osnovu ličnih biblioteka istaknutih državnih, javnih i kulturnih ličnosti, kao i zbirki obrazovnih institucija. Trenutno, biblioteka je dom kolekcije od 6,6 miliona knjiga.[1]
Biblioteka posjeduje bogat fond koji se sastoji od raznih zbirki (knjiga, časopisa, periodike, disertacija, sinopsisa itd.), od kojih je posebno uočljiva prva armenska štampana knjiga „Urbatagirk“ (Knjiga Petka, Venecija, 1512), prva armenska periodična publikacija "Azdarar" (Bilten, Madras, 1794-1796) kao i prva štampana karta na armenskom "Hamatarats Ashkharacuyc" (Univerzalna karta svijeta, Amsterdam, 1695).
2012. godine donesena je odluka o digitalizaciji zbirki kako bi se omogućio otvoren pristup jedinstvenim zbirkama biblioteke. Danas digitalne kolekcije armenskih knjiga i periodične produkcije broje više od deset miliona digitalizovanih stranica.[2]
4. jula 1919. tokom sastanka savjeta ministara Armenije, usvojen je Zakon o Nacionalnoj biblioteci. Od 1999. 4. juli se slavi kao Dan Nacionalne biblioteke Armenije. Stogodišnjica Zakona obilježena je 2019.
Biblioteka se nalazi u četiri zgrade u okrugu Kentron u Jerevanu. Najstarija od svih – glavna zgrada – izgrađena je po projektu Aleksandra Tamanjana 1939. godine i predviđena je za smještaj oko sedam miliona knjiga. Zgrada se odlikuje posebnim prostornim i arhitektonskim stilom, princip jedinstvenosti rano-srednjovjekovne armenske arhitekture dobio je novu interpretaciju i kvalitet i uspostavljen je kao „tamanski stil“. Glavna zgrada biblioteke dobila je status historijskog i kulturnog spomenika arhitekture.
Dana 25. septembra 2017. u Nacionalnoj biblioteci Armenije otvoren je Muzej štamparstva knjiga, gde je historija izdavanja knjiga izložena u šest sala; Porjeklo knjige, Armensko pismo, Rani počeci armenskog izdavaštva, Dijaspora armenskog izdavaštva, Tipografija i besmrtnost pisanja. Kao eksponat, muzej prikazuje rijetke knjige, mašine za štampanje knjiga i druge jedinstvene artefakte.
Biblioteka sarađuje sa brojnim nacionalnim i vodećim bibliotekama širom sveta. Zbirka se svake godine dopunjuje primjercima svjetske literature kroz međunarodnu razmjenu knjiga. Biblioteka sarađuje sa akreditovanim ambasadama koje deluju u Armeniji, međunarodnim organizacijama i predstavnicima armenske dijaspore, doprinoseći na taj način širenju armenske kulturne baštine širom svijeta.
Najstariji predmeti[uredi | uredi izvor]
- Najstarija štampana knjiga u biblioteci je Urbatagirk, objavljena u Veneciji 1512.[2]
- Najstarija mapa u biblioteci datira iz 1695, objavljena u Amsterdamu.
- Najstarije novine u biblioteci su Azdarar, objavljene u Madrasu 1794.
Muzej tipografije[uredi | uredi izvor]
U Nacionalnoj biblioteci Armenije 25. septembra 2017. otvoren je Muzej tipografije. Historija štamparstva ogleda se u šest sala Muzeja tipografije. U Sali "Porjeklo pisanja" predstavljeni su uzorci pisane kulture nastale u periodu od predpisanog perioda do perioda pisanja: slike na stijenama, klinasti natpisi. Sala "Armensko pismo" predstavlja vrste pisanja i drvoreznog armenskog pisma u knjigama evropskih izdavača.
Direktori[uredi | uredi izvor]
- Stepan Kanayan (1919-1921)
- Yervand Taghianosyan (1922-1928)
- Mamikon Gevorgyan (1928-1930)
- Azat Martikyan 1930-1936)
- Temsa Zakaryan (1936-1937)
- Aghavni Stepanyan (1937-1953)
- Armenak Mirzoyan (1953-1956)
- Arazi Tirabyan (1956-1989)
- Henrik Liloyan (1989-1991)
- Raphael Ishkhanyan (1991-1995)
- Gevorg Ter-Vardanyan (1995-1998)
- Davit Sargsyan (1998-2011)
- Tigran Zargaryan (2011-2019)
- Anna Chulyan (2020-danas)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Public libraries in Yerevan" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 3. 6. 2012. Pristupljeno 16. 10. 2023.
- ^ "The Book of Fridays". World Digital Library. 1512. Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 1. 6. 2013.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Zvanični web sajt
- O Nacionalnoj biblioteci Armenije Arhivirano 2. 12. 2020. na Wayback Machine