Nacionalna biblioteka Španije
| Biblioteca Nacional de España | |
 Logo | |
_09.jpg) Vanjski izgled | |
| Prijašnje ime | Biblioteca Pública de Palacio |
|---|---|
| Otvorena | 1711 |
| Lokacija | Madrid, Španija |
| Adresa | Paseo de Recoletos 20-22 |
| Koordinate | 40°25′25″N 3°41′31″W / 40.4235049°N 3.6920073°W |
| Predmeti | knjige, časopisi, novine, magazini, zvučni i muzički zapisi, patenti, baze podataka, karte, pečati, otisci, crteži i rukopisi |
| Vrsta | Nacionalna biblioteka |
| Veličina | 26.000.000 predmeta, uključujući 15.000.000 knjiga i drugog štampanog materijala, 30.000 rukopisa, 143.000 novina i serijskih publikacija, 4.500.000 grafičkih materijala, 510.000 notnih zapisa itd. |
| Članovi | 115.707 čitalaca u 2007. Internet korisnika u istoj godini bilo je 1.800.935. |
| Osnivač | Filip V |
| Direktor | Ana Santos Aramburo |
| Vlasnik | Ministarstvo kulture Španije |
| Budžet | 47,380,860 eura |
| Zaposleni | 1025 |
| Veb-sajt | bne.es |
Nacionalna biblioteka Španije (španski: Biblioteca Nacional de España) jest glavna javna biblioteka, najveća u Španiji i jedna od najvećih u svijetu. Nalazi se u Madridu, na Paseo de Recoletos.
Historija[uredi | uredi izvor]
Biblioteku je osnovao kralj Filip V 1711. kao Dvorsku javnu biblioteku (Biblioteca Pública de Palacio). Patent Royal Letters koji je on odobrio, prethodnik trenutnog obaveznog depozita, učinio je obaveznim štamparima da predaju kopiju svake knjige štampane u Španiji u biblioteku. Godine 1836. biblioteci je ukinut status krunskog vlasništva i vlasništvo je prebačeno na Ministarstvo uprave (Ministerio de la Gobernación). Iste godine je preimenovana u Biblioteca Nacional.
Godine 1837. ženama je prvi put dozvoljen pristup biblioteci, nakon što je kraljica regentica Marija Kristina odobrila peticiju spisateljice Antonia Gutiérrez.[1]
Tokom 19. vijeka, konfiskacije, kupovine i donacije omogućile su Nacionalnoj Biblioteci da nabavi većinu antiknih i vrijednih knjiga koje trenutno posjeduje. Godine 1892. zgrada je korištena za održavanje Historijske američke izložbe. Dana 16. marta 1896, Biblioteca Nacional otvorena je za javnost u istoj zgradi u kojoj se trenutno nalazi i uključivala je ogromnu čitaonicu na glavnom spratu dizajniranu da primi 320 čitalaca. Godine 1931. Čitaonica je reorganizirana, dajući joj veliku zbirku referentnih djela, a Opća čitaonica je stvorena za studente, radnike i čitaoce.
Tokom Španskog građanskog rata, blizu 500.000 knjiga sakupio je Komitet za konfiskaciju (Junta de Incautación) i pohranio ih u Biblioteca Nacional radi zaštite umjetničkih djela i knjiga koje su se do tada čuvale u vjerskim ustanovama, palačama i privatnim kućama. Tokom 20. vijeka izvršene su brojne modifikacije na zgradi kako bi se njene prostorije i spremišta prilagodili svojim zbirkama koje se neprestano šire, rastućoj količini materijala koji je primljen nakon izmjene zahtjeva za zakonski depozit 1958.[2][3] i brojna djela otkupljena od strane biblioteke. Među ovim građevinskim radovima, neke od najznačajnijih promjena bile su izmjene napravljene 1955. kako bi se utrostručio kapacitet bibliotečkih spremišta, a one su započete 1986. i završene 2000, što je dovelo do stvaranja nove zgrade u Alcalá de Henares i kompletna adaptacija zgrade na Paseo de Recoletos, Madrid.[2]
Godine 1986., kada su glavne španske bibliografske institucije - Nacionalna biblioteka novina (Hemeroteca Nacional), Španski bibliografski institut (Instituto Bibliográfico Hispánico) i Centar za dokumentarno i bibliografsko blago (Centro del Tesoro Documental y Bibliográfico) - uključeni u Nacionalnu bibliografiju, biblioteka je osnovana kao Državni repozitorijum španskog kulturnog pamćenja (Centro Estatal Depositario de la Memoria Cultural Española), čime je sva španska bibliografska produkcija na svim medijima dostupna španskom bibliotečkom sistemu i nacionalnim i međunarodnim istraživačima i kulturnim i obrazovnim institucijama. Godine 1990. postao je autonomni entitet pri Ministarstvu kulture (Ministerio de Cultura).
Prostorije Madrida dijele se sa Nacionalnim arheološkim muzejom.
Biblioteka danas[uredi | uredi izvor]
Biblioteka je najviša bibliotečka institucija u Španiji i rukovodilac je španskog bibliotečkog sistema.
Kao nacionalna biblioteka zemlje, ona je centar odgovoran za identifikaciju, očuvanje i širenje informacija o španskom dokumentarnom naslijeđu, i teži da bude suštinska referentna tačka za istraživanje španske kulture. U skladu sa svojim Statutom, donesenim Kraljevskim dekretom 1581/1991 (R.D. 1581/1991) od 31. oktobra 1991, glavne funkcije bliblioteke su:
- Sastavljati, katalogizirati i čuvati bibliografske arhive proizvedene na bilo kojem jeziku španske države, ili na bilo kojem drugom jeziku, u svrhu istraživanja, kulture i informacija.
- Promovirati istraživanje kroz proučavanje, pozajmljivanje i reprodukciju svoje bibliografske arhive.
- Širiti informacije o bibliografskim rezultatima Španije na osnovu unosa primljenih kroz obavezni depozit.
Bibliotečka zbirka se sastoji od više od 26.000.000 stvari, uključujući 15.000.000 knjiga i drugog štampanog materijala, 4.500.000 grafičkih materijala, 600.000 zvučnih zapisa, 510.000 notnih zapisa, više od 500.000 mikroforma, 500.000 mapa, 143.000 novina i serijskih publikacija, 90.000 audiovizuelnih dokumenata, 90.000 elektronskih dokumenata, i 30.000 rukopisa.
Trenutna direktorica biblioteke je Ana Santos Aramburo, imenovana 2013. Među bivšim direktorima su njeni prethodnici Gloria Pérez-Salmerón (2010–2013) i Milagros del Corral (2007–2010), kao i historičar Huan Pablo Fusi (1996–2000) i autorka Rosa Regàs (2004–2007).
S obzirom na svoju ulogu obaveznog depozita za cijelu Španiju, od 1991. većinu prepune zbirke čuva na sekundarnoj lokaciji u Alcalá de Henares, blizu Madrida.
Biblioteka omogućava pristup svojim zbirkama putem sljedećih bibliotečkih usluga:
- Smjernice i opće informacije o ustanovi i drugim bibliotekama.
- Bibliografske informacije o svojoj zbirci i one koje drže druge biblioteke ili bibliotečki sistemi.
- Pristup njegovom automatizovanom katalogu, koji trenutno sadrži blizu 3.000.000 bibliografskih zapisa koji obuhvataju sve njegove zbirke.
- Arhivsko savjetovanje u čitaonicama biblioteke.
- Međubibliotečka pozajmica.
- Arhivska reprodukcija.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Constenla, Tereixa (10. 3. 2013). "Leer era cosa de hombres" [Reading Was a Man's Thing]. El País (jezik: španski). Madrid. Arhivirano s originala, 11. 3. 2013. Pristupljeno 25. 9. 2023.
- ^ a b "Cronología. National Library of Spain". 11. 8. 2014. Arhivirano s originala, 6. 12. 2021. Pristupljeno 5. 5. 2017.
- ^ "Depósito legal". Biblioteca Nacional de España (jezik: španski). 27. 1. 2009. Arhivirano s originala, 21. 4. 2022. Pristupljeno 15. 4. 2022.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
Nacionalna biblioteka Španije na Wikimedia Commonsu
- Zvanični veb-sajt Arhivirano 4. 6. 2014. na Wayback Machine
- Službeni veb-katalog
