Razlika između verzija stranice "Aldoza"

Pregled historije

[pregledana izmjena]

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na dan 28 novembar 2015 u 21:23

Aldoza je monosaharid (jednostavni šećer) koji sadrži samo jednu aldehidnu (-CH=O) grupu po molekuli. Hemijska formula je:

$C$ _n( $H$ ₂ $O$ )_n.
Najjednostavnija moguća aldoza je dioza glikolaldehid, koja sadrži samo dva atoma ugljika.^[1]

Zato što imaju bar jedan asimetrični ugljik, aldoze ispoljavaju stereoizomeriju. To znači da aldoza može da postoji u bilo D ili L formi Fišerove projekcije. Biološki sistemi su skloni da prepoznaju D-aldoze u većoj meri od L-aldoza.

Aldoza se razlukuje od ketoze po tome što je njena karbonilna grupa na kraju ugljikovog lanca umjesto u sredini. Zbog toga je moguće hemijski diferencirati ketoze i aldoze koristeći Seliwanoffov test.^[2]

Aldoza se može izomerizovati do ketona putem putem Lobri-de Bruin-van Akensteinove transformacije.^[3]

Također pogledajte

Reference

^ Berg, J.M. (2006). Biochemistry (6th izd.). New York: W.H. Freeman and Company.
^ "Seliwanoff's Test". Harper College. Pristupljeno 10. 7. 2011.. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |accessdate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
^ "Lobry de Bruyn-van Ekenstein Transformation". Drug Future. Pristupljeno 10. 7. 2011.. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |accessdate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Aldoza

[1] Berg, J.M. (2006). Biochemistry (6th izd.). New York: W.H. Freeman and Company.

[2] "Seliwanoff's Test". Harper College. Pristupljeno 10. 7. 2011.. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |accessdate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)

[3] "Lobry de Bruyn-van Ekenstein Transformation". Drug Future. Pristupljeno 10. 7. 2011.. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |accessdate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)

[1]

[2]

[3]

@@ Red 1: / Red 1: @@
 [[Datoteka:D-glyceraldehyde-2D-Fischer.png|thumb|right|140px|[[Fišerova projekcija]] D-[[gliceraldehid]]a]]
-'''Aldoza''' je [[monosaharid]] (jednostavni šećer) koji sadrži samo jednu [[aldehid]]nu (-CH=O) grupu po [[molekul]]u. [[Hemijska formula]] poprima formu C<sub>n</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>n</sub>. Najjednostavnija moguća aldoza je [[dioza]] [[glikolaldehid]], koja sadrži samo dva atoma [[ugljik]]a.<ref>{{cite book| last=Berg| first=J.M.| edition=6th| title=Biochemistry| year=2006| publisher=W.H. Freeman and Company| location=New York}}</ref>
+'''Aldoza''' je [[monosaharid]] (jednostavni šećer) koji sadrži samo jednu [[aldehid]]nu (-CH=O) grupu po [[molekul]]i. [[Hemijska formula]] je:
+*<math>C</math><sub>n</sub>(<math>H</math><sub>2</sub><math>O</math>)<sub>n</sub>. <br>Najjednostavnija moguća aldoza je [[dioza]] [[glikolaldehid]], koja sadrži samo dva atoma [[ugljik]]a.<ref>{{cite book| last=Berg| first=J.M.| edition=6th| title=Biochemistry| year=2006| publisher=W.H. Freeman and Company| location=New York}}</ref>
-Zato što one imaju bar jedan asimetrični ugljenik, aldoze ispoljavaju [[stereoizomerija|stereoizomeriju]]. To znači da aldoza može da postoji u bilo D ili L formi [[Fišerova projekcija|Fišerove projekcije]]. Biološki sistemi su skloni da prepoznaju D-aldoze u većoj meri od L-aldoza.
+Zato što imaju bar jedan asimetrični [[ugljik]], aldoze ispoljavaju [[stereoizomerija|stereoizomeriju]]. To znači da aldoza može da postoji u bilo D ili L formi [[Fišerova projekcija|Fišerove projekcije]]. Biološki sistemi su skloni da prepoznaju D-aldoze u većoj meri od L-aldoza.
-Aldoza se razlukuje od [[ketoza|ketoze]] po tome što je njena [[karbonil]]na grupa na kraju ugljenikovog lanca umesto u sredini. Zbog toga je moguće hemijski diferencirati ketoze i aldoze koristeći [[Seliwanoffov test]].<ref>{{cite web|title=Seliwanoff's Test| publisher=Harper College| accessdate = 10. 7. 2011.| url=http://www.harpercollege.edu/tm-ps/chm/100/dgodambe/thedisk/carbo/seli/seli.htm}}</ref> Aldoza se može [[izomer]]izovati do ketona putem putem Lobri-de Bruin-van Akensteinove transformacije.<ref>{{cite web|title=Lobry de Bruyn-van Ekenstein Transformation| publisher=Drug Future| accessdate = 10. 7. 2011.| url=http://www.drugfuture.com/organicnamereactions/ONR237.htm}}</ref>
+Aldoza se razlukuje od [[ketoza|ketoze]] po tome što je njena [[karbonilna grupa]] na kraju ugljikovog lanca umjesto u sredini. Zbog toga je moguće hemijski diferencirati ketoze i aldoze koristeći [[Seliwanoffov test]].<ref>{{cite web|title=Seliwanoff's Test| publisher=Harper College| accessdate = 10. 7. 2011.| url=http://www.harpercollege.edu/tm-ps/chm/100/dgodambe/thedisk/carbo/seli/seli.htm}}</ref>
+Aldoza se može [[izomer]]izovati do ketona putem putem Lobri-de Bruin-van Akensteinove transformacije.<ref>{{cite web|title=Lobry de Bruyn-van Ekenstein Transformation| publisher=Drug Future| accessdate = 10. 7. 2011.| url=http://www.drugfuture.com/organicnamereactions/ONR237.htm}}</ref>
 == Također pogledajte ==
@@ Red 11: / Red 14: @@
 * [[Monosaharid]]
-== Literatura ==
+== Reference==
-{{reflist|2}}
+{{reference}}
-{{-}}
 {{Ugljikohidrati}}
 {{Commonscat|Aldoses}}