9. januar

9. januar / siječanj (9. 1) jest 9. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 356 dana (357 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 1792 – Potpisan Jaški mir između Ruske Imperije i Osmanlijskog Carstva kojim je okončan Rusko-turski rat, započet u augustu 1787, Rusija proširila svoju granicu do Dnjestra.
• 1793 – Francuz Žan Pjer Blanšar izveo prvi let balonom iznad sjevernoameričkog kontinenta.
• 1942 – U Petrovgradu, Kikindi i drugim mjestima u Banatu Nijemci u Drugom svjetskom ratu strijeljali 150 komunista i simpatizera partizana. Istog dana mađarske okupacione vlasti počele masovno hapšenje i ubijanje Srba s druge strane rijeke Tise. U Đurđevu kod Žablja, Šajkašu i Gospođincima streljano 60 Srba.
• 1945 – Počelo iskrcavanje američkih trupa u Drugom svjetskom ratu na najveće filipinsko ostrvo Luzon. Borbe okončane 15. augusta kapitulacijom japanskih snaga.
• 1953 – Potonuo južnokorejski putnički feribot, život izgubilo 349 osoba.
• 1962 – SSSR i Kuba potpisali trgovinski sporazum na osnovu koga je Kuba dobijala robu po povoljnim i niskim cijenama. Ugovor prestao da važi 1991.
• 1978 – U Iranu počela islamska revolucija u kojoj je godinu dana kasnije zbačen sa vlasti šah Reza Pahlavi.
• 1992 – Proglašena Republika Srpska.
• 1996
  • Čečenski pobunjenici zauzeli bolnicu i uzeli najmanje 2.000 talaca u dagestanskom gradu Kizliar. Pobunjenici tražili prekid rata u svojoj državi.
  • Obustavljen zračni humanitarni most za Sarajevo, najveći zračni most u historiji zrakoplovstva poslije sovjetske blokade Berlina. Tokom tri i po godine rata u Bosni i Hercegovini, obavljeno 13.000 humanitarnih letova kojima je dopremljeno više od 160.000 tona pomoći.
• 1999 – Prilikom hapšenja, pripadnici SFOR-a ubili Dragana Gagovića, optuženog pred Međunarodnim sudom u Hagu za ratne zločine počinjene u ratu u Bosni.
• 2002
  • SAD ukinule sankcije na prodaju oružja Jugoslaviji, uvedene 1996.
  • Vlada SAD-a pokrenula istragu o stečaju međunarodne elektrodistributerske kompanije Enron, najvećem bankrotstvu u američkoj historiji.
• 2015 – Počelo 16. kontinentalno nogometno prvenstvo Azije, AFC Azijski kup 2015. u Australiji.
• 2016 – U Prištini eskalirali sukobi između policije i demonstranata koji se protive Zajednici srpskih opština; bacani Molotovljevi kokteli na zgradu vlade.

Rođeni

19. vijek

• 1868 – S. P. L. Sørensen, danski hemičar
• 1890
  • Karel Čapek, češki književnik
  • Kurt Tucholsky, njemački novinar i književnik
• 1900 – Marija Rumunska, rumunska princeza i kraljica Kraljevine Jugoslavije

20. vijek

• 1908 – Simone de Beauvoir, francuska književnica i feministica
• 1912 - Frano Povia, italijanski violinist i kompozitor
• 1913 – Richard Nixon, američki političar i državnik
• 1924 – Sergej Paradžanov, armenski filmski režiser i scenarist.
• 1928 – Domenico Modugno, italijanski kantautor
• 1941 – Joan Baez, američka pjevačica folka
• 1949 – Mary Roos, njemačka pjevačica
• 1954
  • Mirza Delibašić, jugoslavenski i bosanskohercegovački košarkaškaš
  • Tomo Vukšić, bosanskohercegovački svećenik, vrhbosanski nadbiskup
• 1958 – Mehmet Ali Agca, turski desničar i atentator
• 1965 – Bisera Boškailo, bosanskohercegovačka književnica i prevodilac
• 1970 – Lara Fabian, belgijsko-kanadska pjevačica
• 1987 – Olena Bilosjuk, ukrajinska biatlonka i političarka
• 1991 – Amel Tuka, bosanskohercegovački atletičar

Umrli

19. vijek

• 1848 – Caroline Herschel, njemačka astronomkinja

20. vijek

• 1908 – Wilhelm Busch, njemački slikar i književnik
• 1940 – Josip Jiránek, jugoslavenski dirigent i kompozitor češkog porijekla
• 1943 – Jelisaveta Andrejević Aneta, narodni heroj Jugoslavije.
• 1947 – Karl Mannheim, mađarski sociolog i filozof

21. vijek

• 2015 – Muhamed Mujkanović, bosanskohercegovački interpretator sevdalinki
• 2017 – Ann Savage, britanska astronomkinja

Praznici

• Dan Republike Srpske u Republici Srpskoj.

Vanjski linkovi

• Na današnji dan (9. januar), BBC.co.uk (en)
• Na današnji dan (9. januar), nytimes.com (en)