Republika Srpska
| Republika Srpska | |||
| Република Српска | |||
| entitet BiH | |||
|
|||
| Država |  Bosna i Hercegovina |
||
|---|---|---|---|
| Glavni grad | Istočno Sarajevo (de jure) Banja Luka (de facto) |
||
| Površina | 24 811 km2 | ||
| Stanovništvo | 1 490 933 (2002) | ||
| Gustoća | 60 /km2 | ||
| Vlada | Parlamentarni sistem | ||
| - Predsjednik | Milorad Dodik (SNSD) | ||
| - Premijer | Aleksandar Džombić | ||
 RS (plava boja)
|
|||
| Web stranica: Vlada Republike Srpske | |||
Republika Srpska je po Dejtonskom sporazumu ona je jedan od dva entiteta u Bosni i Hercegovini (pored Federacije Bosne i Hercegovine) i zauzima 49% njene teritorije. Narodna skupština Republike Srpske vrši ustavotvornu i zakonodavnu vlast, i čine je 83 zastupnika koji se biraju na izborima svake četvrte godine. Vlada Republike Srpske vrši izvršnu vlast. Predsjednik Republike Srpske se bira na neposrednim izborima svake četvrte godine. Razine vlasti su općina, odnosno grad i republika.
Sadržaj
Historija
Tokom političke krize nakon otcjepljenja Hrvatske i Slovenije od Jugoslavije, 25. juna 1991. godine, bosanski Srbi su stvorili posebnu skupštinu 24. oktobra. Datuma 21. novembra 1991. godine skupština je objavila da sve općine, mjesne zajednice, i naseljena mjesta gdje je više od 50% stanovnika glasalo da Bosna i Hercegovina ostane u Jugoslaviji, postaju dijelom "srpskih autonomnih teritorija".
9. januara 1992. godine, skupština je usvojila deklaraciju objave "Republike Srpske Bosne i Hercegovine". Republika bi se sastojala ne samo od svih područja gdje su Srbi bili većina, nego također i od "mjesta gdje je srpski narod manjina zbog genocida nad njim tokom Drugog svjetskog rata". Evropska zajednica je priznala nezavisnost Bosne i Hercegovine 6. aprila 1992. godine. 7. aprila Republika Srpska Bosne i Hercegovine je proglasila nezavisnost. 12. august RSBiH zaustavlja upotrebljavati riječi "Bosne i Hercegovine" u nazivu za republiku i zvanično ime postaje jednostavno "Republika Srpska".
Vojska bosanskih Srba, uz pomoć Jugoslavenske narodne armije, je održavala i proširila granice Republike Srpske tokom rata u Bosni i Hercegovini. 12. maja 1992. godine, tokom sjednice skupštine bosanskih Srba, Radovan Karadžić je objavio šest "strategijskih ciljeva" srpskog naroda u Bosni i Hercegovini.
- Uspostaviti državne granice koje bi odvojili srpski narod od druga dva naroda.
- Uspostaviti koridor između Semberije i Bosanske krajine.
- Uspostaviti koridor u Podrinju, što znači ukinuti stanje Drine kao granicu srpskih država.
- Uspostaviti granicu na Uni i Neretvi.
- Podijeliti Sarajevo u srpske i bošnjačke dijelove, te uspostaviti sposobne državne vlasti u oba djela.
- Osigurati pristup moru.
Tokom iste sjednice, skupština bosanskih Srba je uspostavila Vojsku Republike Srpske (VRS) i izabrala Ratka Mladića da bude zapovjednik drugog vojnog distrikta Jugoslavenske armije. Pred kraj maja 1992. godine i povlačenja jugoslavenskih snaga iz Bosne i Hercegovine, drugi vojni distrikt je u suštini postao glavni štab vojske Republike Srpske. Nova armija je odmah krenula da ispuni šest "strategijskih ciljeva" kroz vojna sredstva.
Pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju dokazano je da su političko liderstvo Republike Srpske kao i Vojska Republike Srpske izvršili mnoge ratne zločine i vodili pohod etničkog čiščenja protiv nesrpskog stanovništva na područjima pod njihovom upravom. Do sada, vlasti Republike Srpske su priznali samo dva masakra: pokolj kod Vlasića, i genocid nad 8.000 Bošnjaka u blizini Srebrenice.
Radoslav Krstić, general u Vojske Republike Srpske je pravomoćno osuđen za genocid nad Bošnjacima u Srebrenici. Osnivač i prvi predsjednik Republike Srpske, Radovan Karadžić i vojni komandant Ratko Mladić su danas u bijegu od Haškog tribunal, ali neki odgovorni za koncentracione logore poput Omarske, Trnopolja i Manjače su još uvijek dio vlasti Republike Srpske. Nekima, ime i heraldika Republike Srpske su inherentno netolerantni prema drugim Bosancima.
Danas, postojanje Republike Srpske je kontraverzno pitanje zbog presude Haškog tribunala koji je ustanovio da se u Srebrenici desio genocid i da Srbija nije spriječila genocid koji je počinila Vojska Rebuplike Srpske. Milorad Dodik i drugi u Vladi RS su izjavili da "ukoliko BiH ne bude radila u interesu RS i FBiH i BiH budu i dalje potiskivali RS, RS će zatražiti od Ujedinjenih Nacije pravo na referendum u RS na koji će izaći 80% građana Srpske i tako odluče u kakvoj državi žele da žive". Ipak pošto u trenutnom ustavu Bosna i Hercegovina je nedjeljiva, a status Republike Srpske unutar BiH je zagarantovan, veće promjene se ne mogu dogoditi prije nego se dogovorno ne promijeni ustav.
Geografski i demografski podaci
Republika Srpska proglašena je 9. januara 1992. godine, a kao entitet u sastavu Bosne i Hercegovine verifikovana je Dejtonskim mirovnim sporazumom i potpisivanjem mira u Parizu 14. decembra 1995., kojim je završen troipogodišnji rat (1992-1995) u Bosni i Hercegovini. Od 2003. godine glavni i najveći grad Republike Srpske je Banja Luka sa više od 200.000 stanovnika koji predstavlja administrativni, privredni i kulturni centar ovog bosanskohercegovačkog entiteta.
Po prvim preliminarnim rezultatima Popisa stanovništva iz 2013. godine broj stanovnika je 1.326.991[1]
Položaj, veličina i granice
Teritorija Republike Srpske nalazi se između 42°33' i 45°16' sjeverne geografske širine, te 16°°11 ' i 19°° 37' istočne geografske dužine. Površina Republike Srpske zauzima dio Bosanske krajine, Semberije, Posavine i Hercegovine, dijelove Podrinja, sarajevske kotline, te dio Jadranskog primorja. Republika Srpska zauzima 49% površine Bosne i Hercegovine na kojoj po procjenama živi 1.512.178 stanovnika. Granice Republike Srpske uglavnom su bazirane na politički utvrđenoj raspodjeli kao rezultat ratnih djelovanja na prostoru Bosne i Hercegovine za vrijeme rata u BiH.
Prirodne odlike
Prirodne odlike Republike Srpske su veoma složene, što je rezultat njene pripadnosti različitim prirodnogeografskim cjelinama i njihovoj geomorfološkoj evoluciji.
U geomorfološkom izgledu na prostoru Republike Srpske se smjenjuju različiti oblici. U sjevernom peripanonskom dijelu brežuljkasti tereni izgrađeni od kenozojskih naslaga postepeno se spuštaju u ravničarske prostore sa aluvijalnim zaravnima i riječnim terasama koji ujedno čini i najplodniji dio Republike Srpske. Na tom prostoru izdižu se samo nekoliko usamljenih planina – Kozara, Prosara, Motajica, Vučijak i Trebovac, te krajnji sjevero-istočni ogranci Majevice. Prema jugu ravničarski prostor preko brežuljkastog terena prelazi u planinsko područje koje zauzima i najveći dio površine Republike Srpske.
Teritorijalna podjela
Republika Srpska je teritorijalno podijeljena u dva grada (Banja Luka i Istočno Sarajevo) i 61 općinu. (Distrikt Brčko pripada i RS i FBiH, a odlukom Arbitražne Komisije za Brčko stavljen pod upravu države Bosne i Hercegovine kao zaseban distrikt). Istočno Sarajevo podijeljeno je na šest općina.
Također pogledajte
Vanjski linkovi
 |
U Wikimedijinom spremniku se nalazi još materijala vezanih uz: |
 |
BiH portal Odjeljak isključivo posvećen Bosni i Hercegovini |
- ^ Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine: Preliminarni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013. Sarajevo 5. novembar 2013. (bs)(en)
