Narodna skupština Republike Srpske
Narodna skupština Republike Srpske | |
|---|---|
 Amblem Republike Srpske | |
| Vrsta | |
| Vrsta | Jednodomni sistem |
| Vodstvo | |
| Predsjednik | Nedeljko Čubrilović, (DEMOS) |
| Struktura | |
| Broj zastupnika | 83 |
 | |
| Političke grupe | Vlada (52)[1]
Opozicija (31) |
| Izbori | |
| Posljednji izbori | 7. oktobar 2018. |
| Mjesto zasjedanja | |
 | |
| Dom Narodne Skupštine, Ulica Vuka Karadžića 2, Banja Luka, Bosna i Hercegovina | |
| Veb-sajt | |
| www | |
|
|---|
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Republike Srpske |
Narodna skupština Republike Srpske (skraćeno NSRS) jest najviše predstavničko tijelo i nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Republici Srpskoj. Sastoji se iz 83 narodna zastupnika i sjedište se nalazi u Banjoj Luci.
U aktuelni deseti saziv izabrani su poslanici sa sedam izbornih lista. Parlamentarnu većinu trenutno čine sledeći klubovi poslanika:
- Savez nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) – 30 poslanika,
- Koalicija NDP-NPS (Narodni demokratski pokret - Narodna partija Srpske) – 5 poslanika,
- Socijalistička partija (SP) – 4 poslanika,
- Ujedinjena Srpska (US) – 4 poslanika,
- Demokratski savez (DEMOS) – 4 poslanika,
- Socijalistička partija Srpske (SPS) – 4 poslanika,
- Nezavisni kandidat – Krsto Jandrić (ušao u skupštinu s liste NDP-a).
Historija[uredi | uredi izvor]
Skupština je osnovana 24. oktobra 1991. kao Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini.[1] Na prvoj sjednici održanoj u Sarajevu, raspisan je plebiscit i usvojena Deklaracija o ostajanju srpskog naroda u zajedničkoj državi Jugoslaviji. Referendum na kome su se Srbi izjasnili o ostanku u Jugoslaviji održan je 9. i 10. novembra 1991.
Smatralo se da je osnivanje Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini i konstituiranje Republike Srpske bila potrebna za očuvanjem identiteta i državnosti Srba u Bosni i Hercegovini. Uporedo s političkom borbom koju su izabrani predstavnici srpskog naroda vodili u Skupštini Republike Bosne i Hercegovine za očuvanje statusa – općine s većinskim srpskim stanovništvom samoorganiziraju se i ujedinjuju u "Zajednicu općina", a potom se formiraju četiri srpskih autonomnih oblasti i regija:[2]
- SAO Bosanska krajina (Autonomna oblast Krajina)
- SAO Semberija (SAO Sjeveroistočna Bosna)
- SAO Romanija (SAO Romanija-Birač)
- SAO Hercegovina (SAO Istočna/Stara Hercegovina)
Nakon toga, Narodna skupština Republike Srpske donosi Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine 9. januara 1992. u Sarajevu, obezbjeđujući kao konstituanta, Ustavom koji je donesen 28. februara 1992, pravnu moć i pravnu sigurnost, legalitet i legitimitet tadašnje Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Kasnije je na osnovu rezultata Novembarskog referenduma Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašena za federalnu jedinicu u sastavu Savezne Republike Jugoslavije.
Bošnjačkim/Muslimanskim i hrvatskim strankama bio je cilj nezavisnost i stvaranje federalne države Bosne i Hercegovine (kako sada izgleda Federacija Bosne i Hercegovine), ali Srbi su smatrali da će se time odvojiti srpski narod, te da bi Srbi iz Bosne i Hercegovine time dobili status nacionalne manjine. Takav odnos i stanje uticali su na to da su srpski poslanici konstituirali srpski blok poslanika od ukupno 83 poslanika, pretežno iz Srpske demokratske stranke, zatim iz Srpskog pokreta obnove, Socijaldemokratske partije i Saveza reformskih snaga Jugoslavije. Bio je to prvi korak ka početku stvaranja današnje Republike Srpske i Narodne skupštine Republike Srpske.[1]
Tokom rata u Bosni i Hercegovini iz sigurnosnih razloga Narodna skupština se izmješta na teritoriju tadašnjeg Srpskog Sarajeva (današnje Istočno Sarajevo), funkcionira i zasjeda na Palama. Jedna od najdužih sjednica u historiji Skupštine održana je 5. maja 1993. na Jahorini, kada su poslanici 17 sati raspravljali Vance–Owenovom planu. Od 1998. administrativno sjedište Narodne skupštine Republike Srpske prelazi u Banju Luku, gdje se nalazi i danas.[1]
Po okončanju rata, potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma (1995) Narodna skupština preuzima primarnu odgovornost sprovođenja normativne entitetske reizgradnje i obnove, te kao zakonodavni organ predvodi i neposredno sprovodi zakonske reforme kroz koje Republika Srpska prolazi u poslijeratnim godinama.
Sastav Narodne skupštine, po savremenim parlamentarnim principima, čine osamdeset i tri (83) narodna poslanika koje narod u Republici Srpskoj bira na neposrednim parlamentarnim izborima. Narodni poslanici u Narodnoj skupštini birali su se do 2002. na mandat u trajanju od dvije godine, a od 2002. u skladu s novom zakonskom regulativom, narodni poslanici se biraju na mandat u trajanju od četiri godine.
Izbori i sazivi[uredi | uredi izvor]
Narodna skupština Republike Srpske dosad je funkcionirala u deset saziva:
| Izbori | Saziv |
|---|---|
| Opći izbori u SR Bosni i Hercegovini 1990. | I saziv (24. oktobar 1991 – 14. septembar 1996) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 1996. | II saziv (19. oktobar 1996 – 27. decembar 1997) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 1997. | III saziv (27. decembar 1997 – 19. oktobar 1998) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 1998. | IV saziv (19. oktobar 1998 – 16. decembar 2000) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2000. | V saziv (16. decembar 2000 – 28. novembar 2002) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2002. | VI saziv (28. novembar 2002 – 9. novembar 2006) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2006. | VII saziv (9. novembar 2006 – 15. novembar 2010) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2010. | VIII saziv (15. novembar 2010 – 24. novembar 2014) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2014. | IX saziv (24. novembar 2014 – 19. novembar 2018) |
| Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2018. | X saziv (od 19. novembra 2018) |
Predsjednici[uredi | uredi izvor]
Treutni predsjednik je Nedeljko Čubrilović (DEMOS).
- Momčilo Krajišnik (25. oktobar 1991 – maj 1996; birao ga I saziv)
- Dragan Kalinić (maj 1996 – 4. novembar 1998; birao ga I, II i III saziv)
- Petar Đokić (4. novembar 1998 – 16. decembar 2000; birao ga IV saziv)
- Dragan Kalinić (16. decembar 2000 – 29. juni 2004; birao ga V i VI saziv)
- Dušan Stojičić (20. juli 2004 – 28. februar 2006; birao ga VI saziv)
- Igor Radojičić (28. februar 2006 – 24. novembra 2014; birao ga VI, VII i VIII saziv)
- Nedeljko Čubrilović (od 24. novembra 2014; birao ga IX i X saziv)
Odbori[uredi | uredi izvor]
- Odbor za privredu i finansije
- Zakonodavni odbor
- Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu
- Odbor za odbranu i sigurnost
- Odbor za zaštitu prava izbjeglica i prognanika
- Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor
- Odbor jednakih mogućnosti
- Odbor za zaštitu okoliša
- Odbor za ustavna pitanja
- Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja
- Odbor za boračko-invalidsku zaštitu
- Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje
- Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku
- Odbor za pitanja mladih
- Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodno
- Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju
Sjedište[uredi | uredi izvor]
Sjedište Narodne skupštine nalazi se u Banjoj Luci u Ulici Vuka Karadžića broj 2 (u nekadašnjoj zgradi Doma Jugoslavenske narodne armije i Doma Vojske Republike Srpske). Ispred zgrade Skupštine se nalazi Trg žratva Jasenovca na kome se nalazi spomenik Topola užasa.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
- Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske
- Ustav Republike Srpske
- Predsjednik Republike Srpske
- Vlada Republike Srpske
- Vijeće naroda Republike Srpske
- Parlamentarna biblioteka
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ U klubu poslanika SNSD-a su i Mijo Perkunić (ušao u skupštinu s liste Zajedno za BiH) i Danijel Jošić (ušao u skupštinu s liste SDS-a).
- ^ Klub poslanika s NDP-om formirana je novoosnovana NPS, sa svoja dva poslanika Darkom Banjcem i Dikom Cvjetinovićem (ušli u skupštinu s liste DNS-a).
- ^ U klubu poslanika SP-a je Darko Mitrić (ušao u skupštinu s liste SDS-a, a sada član novoformiranja SDS Semberija.
- ^ U klubu poslanika US je Kostadin Vasić (ušao u skupštinu s liste SDS-a)
- ^ Klub poslanika DEMOS-a čine Nedeljko Čubrilović, Spomenka Stevanović, Spomenko Stojanović i Milan Dakić (ušli u skupštinu s liste DNS-a).
- ^ Klub poslanika SPS-a čine Goran Selak, Anderica Dorić, Maksim Skoko i Savo Vulić (ušli u skupštinu s liste SP-a).
- ^ Nezavisni poslanik Nebojša Marić (ušao u skupštinu s liste SDS-a) – u vladajućoj koaliciji.
- ^ U klubu poslanika SDS-a je Milan Radović (ušao u skupštinu s liste DNS-a).
- ^ Stranka demokratske akcije i Stranka za Bosnu i Hercegovinu ušli su u skupštinu u koaliciji "Zajedno za BiH".
- ^ Nezavisni poslanici Krsto Jandrić (ušao u skupštinu s liste NDP-a) i Željko Babić (ušao u skupštinu s listom SDS-a) – djeluju opoziciono.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b c d "O Narodnoj skupštini". narodnaskupstinars.net. Arhivirano s originala, 28. 4. 2021. Pristupljeno 28. 4. 2021.
- ^ "Fotomonografija: Narodna skupština Republike Srpske od 1991. do 2011" (PDF). Banja Luka: Narodna skupština Republike Srpske. 2012. Arhivirano (PDF) s originala, 22. 4. 2021. Pristupljeno 28. 4. 2021.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Narodna skupština Republike Srpske |
 |
Wikizvor ima izvorni tekst za: Odluka o osnivanju Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini |