1. januar
Izgled
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 |
1. januar / siječanj (1. 1) jest 1. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine još su 364 dana (365 u prijestupnoj godini).
Događaji
[uredi | uredi izvor]1. vijek p. n. e
[uredi | uredi izvor]- 45. p. n. e – Početak upotrebe julijanskog kalendara.
5. vijek
[uredi | uredi izvor]- 404 – Posljednja gladijatorska bitka u starom Rimu.
11. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1001 – Papa Silvester II imenovao Stjepana I za kralja Ugarske.
16. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1502 – Portugalci prvi put istražuju područje današnjeg Rio de Janeira.
18. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1739 – Francuski moreplovac Jean-Baptiste Charles Bouvet de Lozier otkrio ostrvo koje je kasnije po njemu nazvano Bouvet.
19. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1801.
- Kraljevina Velika Britanija i Kraljevina Irska spojile se u Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske.
- Otkrivena Cerera, prva patuljasta planeta u Sunčevom sistemu.
- 1804 – Kraj francuske vlasti u Haitiju, koji je tako postao prva republika crnaca i druga nezavisna država u Sjevernoj Americi, nakon SAD-a.
- 1808 – Zabranjen uvoz robova u SAD.
- 1863 – Abraham Lincoln drži svoj čuveni govor, "Objava jednakopravnosti", tokom Američkog građanskog rata.
- 1873 – Japan prihvata gregorijanski kalendar.
- 1880 – Početak radova na Panamskom kanalu.
- 1885 – 25 država prihvatilo prijedlog Sandforda Fleminga za standardno vrijeme (i također vremenske zone).
- 1892 – Počelo četvrto službeno Svjetsko prvenstvo u šahu 1892. između Steinitza i Čigorina.
- 1898 – New York City anektirao teritoriju susjednih okruga, čime je formiran tzv. Veliki New York; 25. januara četirima prvobitnim dijelovima grada (Manhattan, Brooklyn, Bronx i Queens) pridružio se Staten Island i tako je formiran današnji New York City.
- 1899
- U Havani počelo 4. svjetsko prvenstvo u šahu.
- Kraj španske vlasti na Kubi.
20. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1901.
- Nigerija postaje britanski protektorat.
- Britanske kolonije Novi Južni Vels, Queensland, Victoria, Južna Australija, Tasmanija i Zapadna Australija ujedinile se u federaciju pod nazivom Komonvelt Australije.
- 1924 – U Beogradu započela Treća zemaljska konferencija Komunističke partije Jugoslavije.
- 1929 – Bivše općine Point Grey i Južni Vancouver spojile se i formirale Vancouver.
- 1932 – Ostrvo Alcatraz postaje američki savezni zatvor.
- 1939 – U Sydneyju temperatura dosegla 45 ˚C, najviše u historiji tog grada.
- 1942 – 26 zemalja potpisalo Deklaraciju UN-a.
- 1945 – Drugi svjetski rat: Luftwaffe pokrenuo operaciju "Bodenplatte", veliki, ali neuspješan pokušaj nokautiranja savezničke avijacije u sjevernoj Evropi jednim udarcem.
- 1948
- Italija dobila Ustav.
- Masakr u Beleduš-Šejhu nad palestinskim civilima.
- 1956 – Sudan se osamostalio od Egipta i Ujedinjenog Kraljevstva.
- 1958 – Osnovana Evropska ekonomska zajednica, preteča Evropske unije.
- 1959 – U Santiago de Cubi Fidel Castro s balkona vijećnice proglasio pobjedu nad vojskom diktatora Batiste.
- 1960 – Nezavisnost Kameruna.
- 1966 – Nakon državnog udara Jean-Bédel Bokassa preuzeo vlast u Srednjoafričkoj Republici.
- 1973 – Danska, Irska i Ujedinjeno Kraljevstvo postali članovi Evropske zajednice.
- 1978 – Avion Boeing 747 kompanije Air India srušio se u Arapsko more nedaleko od Bombaya; poginulo je 213 osoba.
- 1979 – Uspostavljeni zvanični diplomatski odnosi između SAD-a i Kine.
- 1981 – Grčka se pridružuje Evropskoj zajednici.
- 1982 – Peruanac Javier Pérez de Cuéllar postao prvi Latinoamerikanac na funkciji generalnog sekretara UN-a.
- 1986 – Španija i Portugal ulaze u Evropsku zajednicu.
- 1990 – David Dinkins položio zakletvu kao prvi afroamerički gradonačelnik New York Cityja.
- 1992 – Službeno formirana Ruska Federacija.
- 1993 – Raspad Čehoslovačke.
- 1995 – Austrija, Finska, i Švedska ulaze u Evropsku uniju.
- 1997 – Ganac Kofi Annan postao generalni sekretar UN-a.
21. vijek
[uredi | uredi izvor]- 2002 – Uveden euro kao novčana jedinica Evropske unije
- 2007 – Bugarska i Rumunija postale članice Evropske unije, a Slovenija ušla u Eurozonu
- 2014 – Latvija ušla u Eurozonu.
- 2016
- Holandija je od Luksemburga preuzela šestomjesečno predsjedanje Evropskom unijom.
- Njemačka započela predsjedanjem OESS-a
- Wrocław i San Sebastián postaju evropski glavni gradovi kulture.
- U Kini je stupila na snagu politika dva djeteta umjesto dotadašnje politike jednog djeteta
- Stupio na snagu Sporazum o slobodnoj trgovini između Ukrajine i Evropske unije.
- 2017 – U terorističkom napadu u istanbulskom kvartu Ortaköy ubijeno najmanje 39, a ranjeno 69 osoba.
Rođeni
[uredi | uredi izvor]8. vijek
[uredi | uredi izvor]15. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1431 – Papa Aleksandar VI
- 1449 – Lorenzo de' Medici, italijanski političar i vladar Firence
16. vijek
[uredi | uredi izvor]17. vijek
[uredi | uredi izvor]19. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1823 – Sándor Petőfi, mađarski pjesnik
- 1863 – Pierre de Coubertin, francuski pedagog, historičar i pokretač modernih Olimpijskih igara
- 1870 – Ernst Barlach, njemački skulptor
- 1879 – Edward Morgan Forster, engleski književnik i kritičar
- 1888 – John Garand, kanadsko-američki inženjer i dizajner, tvorac puške M1 Garand
- 1894 – Satyendra Nath Bose, indijski fizičar i matematičar
- 1895 – J. Edgar Hoover, prvi direktor FBI-a
20. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1915 – Branko Ćopić, bosanskohercegovački književnik
- 1919 – J. D. Sallinger, američki književnik (Lovac u žitu)
- 1920
- Osvaldo Cavandoli, italijanski crtač animiranih filmova
- Elpida Karamandi, narodni heroj Jugoslavije.
- 1921 – Rocky Graziano, američki bokser
- 1926 – Claudio Villa, italijanski pjevač
- 1928
- Frank Pourcel, francuski muzičar
- Mensur Dervišević, bosanskohercegovački slikar
- 1939 – Svetlana Makarovič, slovenska spisateljica
- 1940
- Mersad Berber, bosanskohercegovački slikar
- Spencer Johnson, američki ljekar i pisac
- 1942 – Kornelije Kovač, jugoslavenski i srbijanski kompozitor, pijanist i aranžer (Korni grupa)
- 1944 – Omar Hassan Ahmad al-Bashir, sudanski državnik
- 1949
- Pablo Escobar, kolumbijski političar i narkodiler
- Nijaz Duraković, bosanskohercegovački političar
- 1966 – Ivica Dačić, srbijanski političar, 95. premijer Srbije
- 1968 – Davor Šuker, hrvatski nogometaš
- 1969 – Verne Troyer, američki glumac
- 1974 – Zabine, austrijska muzičarka, glumica i folk-pjevačica
- 1977 – Hasan Salihamidžić, bosanskohercegovački nogometaš
- 1983 – Ana Rich, srbijanska pjevačica
- 1986 – Admir Džanko, bosanskohercegovački pisac
- 1992 – Jack Wilshere, engleski nogometaš
Umrli
[uredi | uredi izvor]16. vijek
[uredi | uredi izvor]18. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1748 – Johann Bernoulli, švicarski matematičar
- 1782 – Johann Christian Bach, njemački kompozitor
19. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1894 – Heinrich Rudolf Hertz, njemački fizičar
20. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1944 – František Blažek, češki arhitekt
- 1972 – Maurice Chevalier, francuski glumac i pjevač
21. vijek
[uredi | uredi izvor]- 2003 – Ahmet Hromadžić, bosanskohercegovački književnik
- 2012 – Kiro Gligorov, prvi predsjednik nezavisne Makedonije
- 2015 – Mario Cuomo, američki političar, 52. guverner savezne države New York
- 2024 – Niklaus Wirth, švicarski računarski naučnik