Milošnik džamija
| Milošnik (Bušatlijina ili Milosnik) džamija | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Stara mahala u Livnu |
| Religija | Islam |
| Općina | Livno |
| Pokrajina | Kanton 10 |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Džamija |
| Dovršeno | Nepoznata |
| Specifikacije | |
| Dužina | 10,00 m. |
| Širina | 7 m. |
| Munare | 1 |
| Materijali | kamen |
Milošnik (Bušatlijina ili Milosnik) džamija u Livnu, smještena je unutar Bistričkog grada, Livno, Bosna i Hercegovina. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 11. do 17. septembra 2007. godine u Sarajevu, donijela je odluku da se džamija proglasi za nacionalni nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović (predsjedavajuća), Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo i Tina Wik. Nacionalni spomenik čini džamija, harem sa mezarjem i mejt-tašom i objekt mekteba sa česmama smješten jugoistočno od džamije.
Historija[uredi | uredi izvor]
Prema natpisu nad ulazom, pisan u stihovima na turskom jeziku, džamiju Milošnik je 1875. godine obnovio Muhamed-beg Bušatlija. Uprkos natpisu koji govori o obnovi, ne postoje nikakvi pisani tragovi o postojanju sakralnog objekta na ovom mjestu prije izgradnje Milošnik džamije.
Prema narodnoj predaji džamiju su napravila braća, Derviš-beg i Muhamed-beg Bušatlija. Naziv Milošnik, odnosno Milosnik, potiče od činjenice da su braća sagradila džamiju na lokalitetu u blizini koga nije bilo sagrađenog mjesta za molitvu.
Članovi porodice Bušatlija postaju livanjski prvaci nakon opadanja moći dotadašnjih livanjskih prvaka, članova porodice Firdus. Porodica Bušatlija vodi porijeklo od Ali-paše Skopljaka, hercegovačkog valije s kraja 17. vijeka. Članovi porodice su bili istaknuti ratnici i smjenjivali su se na dužnosti alajbega Kliškog sandžaka.
Pored džamije, sagrađen je i mekteb u čijem prizemlju se nalaze česme, na kojima voda neprestano teče.
Za potrebe održavanja objekta džamije uvakufljena je jedna kuća i dućan, koji su nestali prije II svjetskog rata. Uz džamiju u vakufskoj imovini su bila i četiri livanjska groblja.
Džamija je bila u upotrebi sve do II svjetskog rata kada je granatiranjem znatnije oštećena. Tom prilikom su oštećeni krov, ravna tavanica, mimber i munara. Stalno prokišnjavanje u naredne tri decenije je dovelo do oštećenje slikanih zidnih dekoracija, mimbera i mahfila džamije. Zbog oštećenja je krajem rata uklonjena drvena munara.
Tokom sedamdesetih godine XX. vijeka, pod nadzorom službe zaštite naslijeđa, predstavnika Gradskog zavoda za zaštitu spomenika Mostar, izvršena je obnova. Džamija je zbog manjih oštećenja obnovljena i oko dvije hiljadite godine.
Opis[uredi | uredi izvor]
Prema konceptu prostorne organizacije Milošnik džamija u Livnu pripada jednoprostornim džamijama sa otvorenim sofama.
Džamije u tlocrtu predstavlja pravougaonik dimenzija 7 x 10 m. Zidovi su od kamena, debljine oko 85 cm. Unutrašnji prostor džamije je pokriven drvenom tavanicom. Kosi krov na četiri vode je pokriven crijepom. Milošnik džamija je sve do 1944. godine imala drvenu munaru.
U oblikovanju ulazne fasade primjetni su elementi historicizma, koji se u Bosni i Hercegovini javljaju u drugoj polovici XIX. vijeka. U Livnu se elementi historicizma, tačnije neobaroka, javljaju u oblikovanju ulazne fasade Zavra džamije. U gornjoj zoni zidova, između prozora, su postavljeni osmougaoni medaljoni sa natpisima na turskom i arapskom jeziku.
Literatura[uredi | uredi izvor]
Rapko, Orman, Blago pod kupolom – livanjske potkupolne džamije, Planjax, Tešanj, 1999.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Milošnik džamija u Livnu". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH. Pristupljeno 9. 2. 2019.