Plazmociti
| Plazma-ćelija (Plasmocytus) | |
|---|---|
 Maligne plazma ćelije (plazmociti), s karakterističnim jedrom ("brojčanika jedro") Boja H&E | |
 Plazma ćelija sa izraženim jasnim perijedarnom regijom citoplazme koja sadrže veliki broj Golgijevih tijela | |
| Detalji | |
| Identifikatori | |
| Latinski | Plasmocytus |
| MeSH | D010950 |
| TH | TH {{{2}}}.html HH2.00.03.0.01006 .{{{2}}}.{{{3}}} |
| FMA | 70574 |
| Anatomska terminologija | |
Plazma ćelije – poznate i kao plazma B ćelije, plazmociti, plazmaciti ili efektorske B ćelije – su bijela krvna zrnca koja luče velike količine antitijela. One se transportuju u krvnoj plazmi i limfnom sistemu. Plazma ćelije potiču iz koštane srži; B ćelije se diferenciraju u plazma ćelije koje proizvode molekule antitijela, po uzoru na receptore prekursora B ćelija. Kada se ispuste u krv i limfu, te molekule antitijela se vežu za ciljni antigen (strana supstanca) i pokreću njihovu neutralizaciju ili uništenje.[1][2][3][4][5]
Razvoj
[uredi | uredi izvor]Nakon izlaska iz koštane srži, B ćelija se ponaša kao antigen prezentirajuća ćelija (AP-C) i internalizira povrijeđene antigene, koje preuzimaju B ćelija putem receptorski posredovane endocitoze i obrađuju ih. Komadi antigena (koji su sada poznati kao peptidni antigeni) se vežu na MHC II molekule i ispoljavaju na svojoj vanćelijskoj površini u CD4 + T limfocitima (ponekad se nazivaju T helper ćelije). Ove T-ćelije vežu za MHC II-antigen molekula i uzrokuju aktiviranje B ćelija. To je vrsta zaštite sistema, gotovo kao u metodu dva faktora autentifikacije. Prvo, B ćelije se susreću sa stranim antigenom, nakon što „poziva“ aktiviranje T helper ćelija, a prije nego što diferenciraju u specifične ćelije. Nakon stimulacije T ćelija, koja se obično javlja u germinalnim centrima limfnih organa kao što su slezena i limfni čvorovi, aktivirane B ćelije počinju da se diferenciraju u specijalizirane ćelije. Germinalni centar B ćelija može se diferencirati u memorijsku B ćeliju ili plazma ćeliju. Većina ovih B ćelija će postati plazmablasti ("nezrele plazma ćelije") i, na kraju, plazma ćelije i početi proizvoditi velike količine antitijela. Neke B ćelije prolaze kroz proces poznat kao sazrijevanje afiniteta.[6] This process favors, by selection for the ability to bind antigen with higher affinity, the activation and growth of B cell clones able to secrete antibodies of higher affinity for the antigenTaj proces, putem selekcije za sposobnost da se veže antigen s većim afinitetom, favorizira aktiviranje i rast B ćelijskih klonova koje su u stanju da luči antitijela visokog afiniteta za antigen.[5]
Nezrele plazma ćelije
[uredi | uredi izvor]Najviše nezrelih krvnih zrnaca koja se smatraju plazma ćelijama umjesto B ćelija su plazmablasti Plazmablasti luče više antitijela od B ćelija, ali manje od plazma ćelija Oni se brzo dijele i dalje su u stanju internalizacije antigena i prezentiraju ih T ćelijama[7] Plasmablasts secrete more antibodies than B cells, but less than plasma cells.[8] Diferencijacija zrelih B ćelija u plazma ćelije ovisi o transkripcijskim faktorima cepelin-1 / PRDM1 i IRF4.
Aktivnost
[uredi | uredi izvor]
(H&E, 100x, ulje)
Nakon procesa sazrijevanja afiniteta u germinalnim centrima, plazma ćelije imaju neodređen vijek trajanja, u rasponu od dana do mjeseci. Nedavno se pokazalo da u koštanoj srži borave mnogo duže periode kao dugovječne plazma ćelije (LLPC). One luče visok nivo antitela, u rasponu od nekoliko stotina do nekoliko hiljada antitijela u sekundi, po ćeliji.[9] Za razliku od svojih prethodnika, ne mogu biti klase antitijela, ne mogu djelovati kao antigen-prezentirajuće ćelije jer više ne prikazuju MHC-II, i ne zauzimaju antigen, jer više ne ispoljavaju značajne količine imunoglobulina na površini ćelije. Međutim, nastavljanje ispoljavanja antigenog prezentiranja putem niske razine imunoglobulina je važno, jer to djelomično određuje životni vijek ćelije.
Životni vijek i lokacija proizvedenih klasa antitijela i plazma ćelija kreće se u zavisnosti od signala, kao što su citokini, dobijeni od T limfocita tokom diferencijacije. Diferencijacija putem stimulacije T ćelijski nezavisnaih antigena (stimulacija B ćelija koja ne zahtijeva uključivanje T ćelije), može se dogoditi bilo gdje u tijelu, a rezultatira u kratkotrajnim ćelijama koje luče IgM antitijela. Procesi koji zavise od T ćelija se dijele na primarne i sekundarne odgovore: primarni odgovor (što znači da je T limfocita je prisutan u trenutku prvog kontakta B ćelije s antigenom) proizvodi kratkotrajne ćelije koje ostaju u vanmedularnoj regiji limfnih čvorova; sekundarni odgovor daje življe ćelije koje proizvode IgG i IgA, a često putuju u koštanu srž.[10] Naprimjer, plazma ćelije će vjerojatno lučiti IgG3 antitela ako su sazrele u prisustvu citokina gama interferona. Sazrijevanje B ćelija uključuje somatske hipermutacijje (proces koji je završen prije diferencijacije plazma ćelija), pa antitijela često imaju vrlo visok afinitet za antigen.
Plazma ćelije mogu proizvesti samo jednu vrstu antitijela u jednoj klasi imunoglobulina. Drugim riječima, svaka B ćelija je specifična za jedan antigen, ali svaka ćelija može proizvesti nekoliko hiljada podudarajućih antitijela u sekundi.[11]
Mikroskopska anatomija i organele
[uredi | uredi izvor]Plazma ćelije su veliki limfociti sa značajnim jedrom u citoplazmimeđusobno karakterističnim odnosom i izgledom pod svjetlosnim mikroskopom. One imaju bazofilnu citoplazmu i ekscentrično jedro sa heterohromatinom u karakterističnom rasporedom. Njihova citoplazma sadrži blijedu zonu koja gledana pod elektronskim mikroskopom sadrži opsežan Golgijev aparat i centriole. Obilje grubog endoplazmatskog retikuluma u kombinaciji sa dobro razvijenim Golgijevim aparatom čini plazma ćelije dobro prilagođennim za lučenje imunoglobulina. Ostale organele u plazma ćelijama uključuju ribosome, lizosome, mitohondrije i plazma membrane.[5]
Površina antigena
[uredi | uredi izvor]Terminalno diferencirane plazma ćelije prezentiraju relativno mali površinski antigen, a ne ispoljavaju zajedničke ćelijske markere za sbe B-ćelije, kao što su CD19 i CD20. Umjesto toga, plazma ćelije se identificiraju pomoću protočne citometrije putem njihovog dodatnog izraza CD138, CD78, u receptoru interleukina-6 i nedostatka wekspresije CD45. Kod ljudi, CD27 je dobar marker za marker: za plazma ćelije i naivne B ćelije je CD27-, memorijske B-ćelije: CD27+ i plazma ćelije: CD27++.[12]
Uloga u bolesti
[uredi | uredi izvor]Plazmocitom, multipli mijelom, Waldenströmova macroglobulinemija i plazma ćelijska leukemija su maligne neoplazme. Često je identificiran i multipli mijelom, jer maligne plazma ćelije nastavljaju proizvodnju antitijela, koja se može otkriti kao paraprotein. Smatra se da obična varijabla imunodeficijencije nastaje zbog problema u ćelijskoj diferencijaciji limfocita u plazma ćelije. Rezultat je nizak nivo u serumskih antitijela i rizik od infekcija.
Primarna amiloidoza (AL) je uzrokovana taloženjem viška imunoglobulinskih lahkih lanaca koji se luče iz plazma ćelija.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ http://global.britannica.com/EBchecked/topic/463540/plasma-cell.
- ^ Campbell N. A.; et al. (2008). Biology. 8th Ed. Person International Edition, San Francisco. ISBN 978-0-321-53616-7. Eksplicitna upotreba et al. u:
|author=(pomoć) - ^ Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2004). Biologija 1. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-686-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2002). Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-222-6.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ a b c Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005). Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 9958-9344-3-4.
- ^ Neuberger, M. S.; Honjo, T.; Alt, Frederick W. (2004). Molecular biology of B cells. Amsterdam: Elsevier. str. 189–191. ISBN 0-12-053641-2.
- ^ Bertil Glader; Greer, John G.; John Foerster; Rodgers, George G.; Paraskevas, Frixos (2008). Wintrobe's Clinical Hematology, 2-Vol. Set. Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. str. 347. ISBN 0-7817-6507-2.
- ^ Walport, Mark; Murphy, Kenneth; Janeway, Charles; Travers, Paul J. (2008). Janeway's immunobiology. New York: Garland Science. str. 387–388. ISBN 0-8153-4123-7.
- ^ Kuby, Janis; Kindt, Thomas J.; Goldsby, Richard A.; Osborne, Barbara A. (2007). Kuby immunology. San Francisco: W.H. Freeman. str. 13. ISBN 1-4292-0211-4.
- ^ Federico Caligaris-Cappio; Manlio Ferrarini (1997). Human B Cell Populations (Chemical Immunology) (v. 67). S. Karger AG (Switzerland). str. 103–104. ISBN 3-8055-6460-0.
- ^ Kierszenbaum, Abraham L. (2002). Histology and cell biology: an introduction to pathology. St. Louis: Mosby. str. 275. ISBN 0-323-01639-1.
- ^ Bona, Constantin; Francisco A. Bonilla (1996). "5". Textbook of Immunology. Martin Soohoo (2 izd.). CRC Press. str. 102. ISBN 978-3-7186-0596-5.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]