Sultani Osmanskog Carstva
Sultani Osmanskog Carstva, članovi osmanlijske dinastije, vladali su ogromnim transkontinentalnim carstvom od 1299. do 1922. Na svom vrhuncu, carstvo se prostiralo od Mađarske na sjeveru do Somalije na jugu, i od Alžira na zapadu do Irana na istoku. Prvo sjedište carstva je bilo u gradu Bursi u Anadoliji, zatim se glavni grad preselio u Edirne 1366, a zatim u Carigrad (trenutno poznat kao Istanbul) 1453. nakon uništenja Bizantijskog carstva. Početak Osmanskog Carstva je bio predmet različitih narativa zbog poteškoća sa činjenicama iz legendi, ali većina modernih naučnika se slaže da je carstvo nastalo 1299. i da je prvi vladar bio Osman I vođa Kayi plemena Oguz Turaka.
Osmansko Carstvo je trajalo duže od šest stoljeća kroz vladavinu 36. sultana. Osmansko Carstvo je nestalo kao rezultat poraza Centralnih sila sa kojima je bio u savezu tokom Prvog svjetskog rata. To je dovelo do turskog rata za nezavisnost, ukidanja sultanata i rođenja moderne republike Turske.
Osmanlijska državna organizacija
[uredi | uredi izvor]Osmanlijska država je bila apsolutna monarhija tokom većeg dijela svog postojanja. Sultan je bio na vrhu hijerarhije Osmanlijskog sistema i djelovao je u političkom, vojnom, sudskom, društvenom i vjerskom kapacitetu pod različitim naslovima. Bio je teoretski odgovoran samo Bogu i Božijem zakonu (islamski šerijet). Njegov nebeski mandat se ogledao u Irano-islamskim naslovima kao što su "sjena Boga na Zemlji" (arapski: ظل الله في العالم zill Allah fi'l-alem) i "halifa na Zemlji" (perzijski: خلیفه روی زمین khalife-i ru-yi zemina). Svi uredi su bili pod njegovim autoritetom, a svaki zakon je izdavao u obliku uredbe pod nazivom ferman. Bio je vrhovni vojni zapovjednik. Ertoghrul je služio kao izabrani vođa Osmanlija od 1230. do svoje smrti 1281. 1281. Ertoghrulov sin Osman, izabran je za lidera Osmanlija. Od 1299. do svoje smrti 1324, Osman je imao titulu kao Osman I "Sultan Osmanskog carstva".
Nakon pada Carigrada 1453, Osmanski sultani su sebe smatrali nasljednicima Rimskog carstva. Nakon osvajanja Egipta 1517, Selim I je dobio titulu halife, čime je postao univerzalni muslimanski vladar.
Iako je imao teokratsku i apsolutnu moć u teoriji, moć sultana je bila ograničena u praksi. Kako bi donio političke odluke morao je uzeti u obzir mišljenja i stavove važnih članova dinastije, kao i vjerskih vođa. Od 17. stoljeća, carstvo je stupilo u dugoročni period stagnacije, tokom kojeg su sultani bili mnogo oslabljeni. Mnogi od njih su na kraju bili svrgnuti od strane moćnih janjičarskih korpusa. Uprkos tome što je bilo zabranjeno ženama da vladaju, žene iz harema, posebno sultanova majka, poznata kao Valide sultanija, igrala je iza scene važnu političku ulogu.
Padom ovlasti sultana pokazuje se razlika u dužini vladavine početnih sultana i onih kasnije. Sulejman I je sultan koji je najduže vladao carstvom, punih 46 godina. Murat V je sultan koji je najkraće vladao: bio je na vlasti samo 93 dana a je svrgnut od strane vijeća koji je osnovan za vrijeme njegove vladavine. Muratov nasljednik Abdul Hamid II je tako postao prvi ustavni monarh. Iako je Abdulhamid II ukinuo parlament i ustav kako bi vratio ličnu vlast, ponovo je bio prisiljen da vrati ustav i parlament koji ga je svgnuo. Od 2009, šef Osmanlijske dinastije i pretendent na mrtvo Osmansko prijestolje je Bajazit Osman, praunuk Abdulmedžida I.
Vladari Osmanskog Carstva
[uredi | uredi izvor].svg)
Zvanični puni naslov Osmanskog sultana je:
Njegovo sveto carsko veličanstvo sultan, kan, padišah, monarh, sultan nad sultanima, kan nad kanovima, zapovjednik vjernicima i nasljednik poslanika Gospodara Svemira, čuvar dvije plemenite svetinje svetih gradova Meke i Medine, Rimski car, car tri grada Carigrada, Adrianopolja i Burse, gradova Damaska i Kaira, svog Azerbejdžana, Magreba, Barke, Kairouana, Alepa, arapskog i perzijskog Iraka, Basre, Al-Hasa, Ar Raqqaha, Mosula, Diyarbakira, Kilikija, pokrajine Erzurum, Sivasa, Adane, Karamana, Vana, Barbarije, Abisinije, Tunisa, Tripolija, Damaska, Kipra, Rodosa, Krita, pokrajine Morea, Sredozemnog mora, Crnog mora, kao i njegovih obala, Anadolije, Rumelije, Bagdada, Grčke, Turkistana, Tartarije, Circassie, dvaju regiona Kabardije, Gruzije, stepe u Kypchaksu, cijele zemlje Tatara, Kufe i svih susjednih regija, Bosne, grada i tvrđave Beograd, pokrajine Srbije, sa svim dvorcima i gradovima, cijele Albanije, cijelog Eflaka i Bogdanije, kao i svih zavisnih država, i mnogih drugih zemalja i gradova.
| Ime | Život | Vladavina |
|---|---|---|
| Predosmanlijsko doba | ||
| Ertuğrul Gazi | 1198 - 1281 | 1227 - 1281 |
| Sultani Osmanskog Carstva | ||
| Osman I | 1258/1259 - 1326 | 1288 - 1326 |
| Orhan | 1281 - 1359 | 1326 - 1359 |
| Murat I | 1326 - 1389 | 1359 - 1389 |
| Bajazid I | 1360 - 1403 | 1389 - 1402 |
| Sulejman [1] | 1402 - 1410 | 1402 - 1410 |
| Musa [1] | 1411 - 1413 | ? - 1413 |
| Isa [1] | ? - 1408 | ? - ? |
| Mehmed I | 1389 - 1421 | 1413 - 1421 |
| Murat II | 1403 - 1451 | 1421 - 1444 i 1445 - 1451 |
| Mehmed II | 1432 - 1481 | 1444 i 1451 - 1481 |
| Bajazid II | 1447 - 1512 | 1481 - 1512 |
| Selim I | 1470 - 1520 | 1512 - 1520 |
| Sulejman I | 1495 - 1566 | 1520 - 1566 |
| Selim II | 1524 - 1574 | 1566 - 1574 |
| Murat III | 1546 - 1595 | 1574 - 1595 |
| Mehmed III | 1566 - 1603 | 1595 - 1603 |
| Ahmed I | 1590 - 1617 | 1603 - 1617 |
| Mustafa I | 1592 - 1639 | 1617 - 1618 i 1622 - 1623 |
| Osman II | 1604 - 1622 | 1618 - 1622 |
| Murat IV | 1612 - 1640 | 1623 - 1640 |
| Ibrahim I | 1615 - 1648 | 1640 - 1648 |
| Mehmed IV | 1642 - 1693 | 1648 - 1687 |
| Sulejman II | 1642 - 1691 | 1687 - 1691 |
| Ahmed II | 1643 - 1695 | 1691 - 1695 |
| Mustafa II | 1664 - 1703 | 1695 - 1703 |
| Ahmed III | 1673 - 1736 | 1703 - 1730 |
| Mahmud I | 1696 - 1754 | 1730 - 1754 |
| Osman III | 1699 - 1757 | 1754 - 1757 |
| Mustafa III | 1717 - 1774 | 1757 - 1774 |
| Abdul Hamid I | 1725 - 1789 | 1774 - 1789 |
| Selim III | 1761 - 1808 | 1789 - 1807 |
| Mustafa IV | 1779 - 1808 | 1807 - 1808 |
| Mahmud II | 1785 - 1839 | 1808 - 1839 |
| Abdulmedžid I | 1823 - 1861 | 1839 - 1861 |
| Abdulaziz | 1830 - 1876 | 1861 - 1876 |
| Murat V | 1840 - 1904 | 1876 |
| Abdul Hamid II | 1842 - 1918 | 1876 - 1909 |
| Mehmed V | 1844 - 1918 | 1909 - 1918 |
| Mehmed VI | 1861 - 1926 | 1918 - 1922 |
| Republika Turska | ||
| Abdulmedžid II | 1868 - 1944 | 1922 - 1924 |
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor] Turska po temama | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Narod | |||||||||
| Historija (hronologija) |
| ||||||||
| Politika | |||||||||
| Pravni sistem | |||||||||
| Geografija | |||||||||
| Privreda / Saobraćaj | |||||||||
| Demografija / Religija | |||||||||
| Kultura / Mediji | |||||||||
| Simboli | |||||||||
