Burundi
 | Ovom članku potrebna je jezička standardizacija, preuređivanje ili reorganizacija. |
| Republika Burundi Republika y'u Burundi République du Burundi |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: "Burundi bwacu" |
||||||
 Položaj Burundija
|
||||||
| Glavni grad | Gitega |
|||||
| Službeni jezik | kirundi i francuski | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Predsjednik |
Évariste Ndayishimiye | |||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | Od Belgije 1. jula 1962. | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
27.830 km2 (142.) | |||||
| 7,8 | ||||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
8,053,574 (99.) | |||||
• Gustoća |
401,6/km2 | |||||
| Valuta | Burundijski franak (100 centima) | |||||
| Vremenska zona | UTC +2 | |||||
| Pozivni broj | 257 | |||||
| Internetska domena | .bi | |||||
Burundi (rundi: Uburundi; francuski: Burundi), službeno Republika Burundi (rundi: Republika y'Uburundi; francuski: République du Burundi) je kontinentalna država[1] koja se nalazi u velikoj rasjednoj dolini afričkih velikih jezera u istočnoj Africi. Graniči se sa Ruandom na sjeveru, Tanzanijom na istoku i jugoistoku, Demokratskom Republikom Kongo na zapadu i jezerom Tanganjika na jugozapadu. Na površini od 27.834 km2 živi približno osam miliona stanovnika. Glavni grad je Gitega.[2]
Narodi Tva, Hutu i Tutsi su živjeli na teritoriji Burundija najmanje 500 godina.[3] Sve do početka 20. stoljeća Burundi je bio nezavisna kraljevina, kada je Njemačka kolonizirala ovaj region. Nakon Prvog svjetskog rata i poraza Njemačke ova teritorija je ustupljena Belgiji. Belgijanci su vladali Burundijem i Ruandom kao europskom kolonijom poznatom kao Ruanda-Urundi. Uprkos uobičajenim zabludama, Burundi i Ruanda nikada nisu bili pod zajedničkom upravom do vremena europske kolonizacije. Burundi je stekao nezavisnost 1962. godine[4] kada je stvorena monarhija, ali je niz atentata, državnih udara i opća klima regionalne nestabilnosti kulminirala uspostavom republičke i jednopartijske države 1966. godine. Etničko čišćenje i genocid tokom dva građanska rata 1970.-ih i 1990.ih ostavili su nerazvijenu ekonomiju čime je postala jedna od najsiromašnijih zemalja na svijetu. Godine 2015. došlo je do velikih političkih sukoba jer se predsjednik Pierre Nkurunziza odlučio kandidirati za treći mandat; pokušaj puča nije uspio pa su članice međunarodne zajednice najoštrije kritikovale parlamentarne i predsjedničke izbore.
Politički sistem suverene države Burundi je predsjednička demokratska republika zasnovana na višestranačkoj državi. Predsjednik Burundija je šef države i šef vlade. Vođa državnog udara Pierre Buyoya uspostavio je 13. marta 1992. godine novi ustav koji je omogućio višestranački politički proces i odražavao višestranačku konkurenciju. Šest godina kasnije, 6. juna 1998. godine, izmijenjen je ustav čime je povećan broj mjesta u Narodnoj skupštini i uvedena dva potpredsjednika. Tokom oktobra 2016. godine Burundi je obavijestio UN o svojoj namjeri da se povuče iz Međunarodnog krivičnog suda.
Etimologija
[uredi | uredi izvor]Moderni Burundi dobio je ime po Kraljevini Burundi, koja je vladala regijom počev od 16. vijeka. Na kraju, svoje ime je možda dobila od naroda Ha u regiji, čije je porijeklo bilo poznato kao Buha.[5][6]
Historija
[uredi | uredi izvor]Prvi stanovnici bili su Pigmeji. Na njihov prostor naseljavali su se i potiskivali ih Bantu crnci. Bila je njemački dio početkom 1890. Nakon Prvog svjetskog rata bila je pod Belgijom. Poslije 1946. pod upravom UN-a. Zbog građanskih ratova podijelila se na Ruandu i Burundi. Nezavisna od 1964.
Vlada
[uredi | uredi izvor]![[icon]](/wiki/Datoteka:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Političke podjele
[uredi | uredi izvor] | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Geografija
[uredi | uredi izvor]Smješten je u srednjoj Africi. Zemlja je sva planinska, s nadmorskom visinom uglavnom od 1500 do 2000 m. Graniči s Tanzanijom, Ruandom i Demokratskom Republikom Kongo. Klima je vlažna, ali zbog nadmorske visine opada do umjerene.
Privreda
[uredi | uredi izvor]Burundi je nerazvijena država. Najviše radne snage zaposleno je u poljoprivredi. Glavne poljoprivredne kulture su kafa, pamuk, banane, kikiriki, uljevita palma, manioka, slatki krompir, kukuruz. Vade se rude kalaja i nikla. Postoje sljedeće industrijske grane: prehrambena, tekstilna, farmaceutska.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor] | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Religija
[uredi | uredi izvor]Većina stanovnika Burundija su kršćani, najviše katolici.
Kultura
[uredi | uredi izvor] | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor] | Ovaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Burundi | History, Geography, & Culture | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). 29. 6. 2023. Pristupljeno 2. 7. 2023.
- ^ "Gitega | Burundi | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). Pristupljeno 2. 7. 2023.
- ^ "Ethnicity_and_Power_in_Burundi_and_Rwanda_Different_Paths_to_Mass_Violence".
- ^ "Technical Difficulties". 2009-2017.state.gov. Pristupljeno 2. 7. 2023.
- ^ "Burundi - History". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 26. 6. 2021.
- ^ "Kingdom of Burundi - Discover your Country's Long History". thehistorytalk. Arhivirano s originala, 17. 4. 2016. Pristupljeno 26. 6. 2021.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Službeni sajt Vlade Burundija (fr)
- Službeni sajt Ministarstva pravde Burundija (fr)
- Burundi na CIA World Factbook
- Burundi na BBC News
- Burundi na "International Futures"
.svg)