Skoplje
| Skoplje | |||
| Скопје | |||
| Grad | |||
 | |||
|
|||
| Službeni naziv: Скопје | |||
| Država |  Sjeverna Makedonija
| ||
|---|---|---|---|
| Statistička regija |  Skopska
| ||
| Općina | Skoplje | ||
| Koordinate | 42°00′N 21°25′E / 42.000°N 21.417°E | ||
| Najviša tačka | |||
| - Nadmorska visina | 240 m | ||
| Površina | |||
| - Naselje | 571,46 km2 | ||
| - Općina | 225,00 km2 | ||
| Stanovništvo | |||
| - Naselje | 428,933 | ||
| - Općina | 506,926 (2002) | ||
| Gustoća | |||
| - Općina | 887 /km2 | ||
| Gradonačelnik | Koce Trajanovski (VMRO-DPMNE) | ||
| Vremenska zona | Srednjoevropsko vrijeme | ||
| - ljeto | Srednjoevropsko ljetno vrijeme | ||
| Poštanski broj | 2330 | ||
| Pozivni broj | +389 2 | ||
| Registarska oznaka | SK
| ||
  | |||
| Veb-sajt: skopje.gov.mk | |||
Skoplje (makedonski: Скопје) jest glavni i najveći grad Sjeverne Makedonije. Po posljednjem sprovedenom popisu stanovništva iz 2002. sama urbana zona grada je imala 428.933, dok šire područje koje obuhvata i mjesta udaljena 20 km od grada na granici sa Kosovom i brojna druga ruralna naselja, ima 506.926 stanovnika.[1] Skoplje je politički, ekonomski i kulturni centar Sjeverne Makedonije i glavni centar metaloprerađivačke, hemijske, drvne, tekstilne, kožne i štamparske industrije. Industrijski razvoj je praćen intenzivnim razvojem unutrašnje i spoljne trgovine i bankarstva, kao i aktivnosti u poljima kulture i sporta.
Historija[uredi | uredi izvor]
Skoplje su osnovali Dardanijci u 3. vijeku p. n. e.. U vrijeme Rimskog Carstva na tom mjestu je bio grad pod imenom Justiniana Prima, ali je uništen u zemljotresu 518. Grad je ponovo izgrađen, i u vrijeme Bizantije je bio poznat pod imenom Skupi. U srednjem vijeku su se na vlasti u Skoplju često smjenjivali Bizantija i Bugarska, sve dok ga nisu osvojili Srbi u kasnom XIII vijeku i prenijeli u njega svoju prijestonicu. Osmanlije su ga osvojile 1392. i na turskom mu je ime bilo Üsküb ili Uskup za vrijeme petstogodišnje osmanske vladavine.
Skoplje je u tursko doba bilo glavni grad Kosovskog vilajeta. Turski pisac Dildžer Zede je u 17. vijeku napisao: "Dugo sam putovao preko te zemlje Rumelije, i vidio sam dosta lijepih gradova i bio sam zapanjen Allahovim blagoslovima, ali nijedan me nije zadivio i obradovao toliko kao nebeski grad Skoplje kroz koji protiče rijeka Vardar." Godine 1689. grad je zapalio austro-ugarski general Pikolomini.
1905. Skoplje je imalo oko 32.000 stanovnika, mješavinu Makedonaca, Bugara, Srba, Turaka, Albanaca i Roma. Ovdje je bilo sjedište arhiepiskopa Grčke pravoslavne crkve, arhiepiskopa katoličkih Albanaca i bugarskog episkopa. 1910. godine Agnes Gonxha Bojaxhiu, poznatija kao Majka Tereza, je rođena u Skoplju u katoličkoj albanskoj porodici.
Srbi su tokom Balkanskog rata 1913. oslobodili Skoplje od turske okupacije, i ono je postalo dio Srbije, koja je postala dio Kraljevine SHS 1918, te Kraljevine Jugoslavije 1929. godine. Bilo je pod bugarskom vlasti tokom oba svjetska rata, a 1945. godine je postao glavni grad Sjeverne Makedonije, republike članice Jugoslovenske federacije. 1963. Skoplje je pogodio snažan zemljotres, i brojni kulturno-historijski spomenici su ozbiljno oštećeni.
Za vrijeme Jugoslavije, Skoplje je brzo raslo i postalo je glavni industrijski centar južnobalkanskog regiona. Raspadom SFRJ 1991. godine Skoplje je postalo glavni grad nezavisne Republike Sjeverne Makedonije. Grčka se protivila korišćenju imena Makedonija od strane novoformirane države, i nametnula je ekonomsku blokadu koja je žestoko naškodila ekonomiji Sjeverne Makedonije i Skoplja, jer je zatvorila pristup moru preko Soluna. Blokada je stavljena van snage 1995. godine nakon dogovora između Grčke i Sjeverne Makedonije. Mnogi Grci i dalje ovu državu nazivaju "Republikom Skoplje", a njene stanovnike (omaložavajuće) "Skopljacima" (Skopiani na grčkom).
Demografija[uredi | uredi izvor]
Skoplje je demografski centar Republike Sjeverne Makedonije. Po popisu stanovništva iz 2002. sam grad brojao je 428.933 stanovnika dok u širem području u koje spada preko 50 sela i mjesta udaljena 20 km od grada, na samoj granici sa susjednom Srbijom, ima 506.926 stanovnika. U širem području koje obuhvata deset urbanih i ruralnih općina najviše je osoba koje su se izjasnili kao Makedonci (338.358, 66.75%), Albanci (103.891, 20.49%), Romi (23.475, 4.63%), Srbi (14.298), Turci (8.595), Bošnjaci (7.585) i Vlasi (2.557), dok ostalih 8.167 spada u kategoriju Ostalih.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Macedonia, 2002" (PDF). May, 2005. Pristupljeno 14. 7. 2020. Provjerite format datuma u parametru
|date=(pomoć)
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Skoplje |
